Twitter Facebook Linkedin Youtube

TÜRKMEN EDEBİYAT DEHASI ABDIREŞİT TAŞOV

Yeryüzünde insanların hayatlarını idame ettirmeye başladıkları günden bu yana, Yüce Yaradan kimi insanlara içinde bulundukları döneme bağlı olarak belli alanlarda belli yetenekler vermiştir. İşte, Yüce Yaradan tarafından dağıtılan bu yeteneklerden pay alanlardan birisi de bizim zamanımızın ünlü yazarı, şairi, gazetecisi, sahne yazarı Abdıreşit Taşov’dır.

XVIII – XIX yüzyıllarda Türkmen halkına Andalıp, Azadı, Magtımgulı Pıragı, Kemine, Seyitnazar Seydi, Zelili, Magrupı, Mollanepes, Gayıbı, Şabende gibi yetenekleri Türkmen halkına vermiş olan Yüce Yaradan XX yüzyılda Gara Seyitliyev, Rahmet Seyidov, Berdinazar Hudaynazarov, Kerim Gurbannepesov, Mammet Seyidov, Gurbannazar Ezizov gibi şiirin üstatlarını vermiştir. Yukarıda saymış olduklarımızın hemen ardından yeni dönem yetenek nesli ortaya çıkmıştır. Bu nesli takiben iki yüzyılın kesiştiği yıllarda aramızdan ayrılmış ve Hakk’ın rahmetine kavuşmuş Atamırat Atabayev, Nobatgulı Recebov, günümüzde hala edebiyatımıza hizmet vermeye devam eden Agageldi Allanazarov, Guldurdı Sahetdurdıyev, Kömek Kulıyev ve jübilesi yapılacak olan Abdıreşit Taşov Türkmen edebiyatının köşkünün temelini atanlardan bir kaçıdır.

Abdıreşit Taşov dünyayı kasıp kavuran savaşın bittiği yıl olan 1945 yılının, Ağustos ayının 3. günü, Türkmenistan’ın Lebap İlinin Çarşannı İlçesinin Magtımgulı kollektif birliğine bağlı Hatap köyünde dünyaya gelmiştir. O günden beri geçen 75 (yetmişbeş) yılın 50 (elli) yılında hiç ara vermeden çalışmakta, şiir, hikaye ve kıssa gibi eserlerini okurlarına hediye etmeye devam etmektedir. Şiir, hikaye, kıssa gibi eserlerden oluşan yaklaşık 40 kitap, 30 yakın drama eseri, edebi gazetecilik alanında hazırlanmış yol yazıları ve “yazarın yazı defteri” adlı yüzlerce eseri okurlarına hediye etmiştir.

Abdireşit Taşov’un kitapları 1978 den bugüne kadar yayımlanmakta olup, her zaman okurlar tarafından beğeniyle karşılanıp okunmaktadır. Abdıreşit Taşov’un çok yönlü ve derin felsefi eserleri konusunu açmak kolay olsa bile bitirmesi çok uzun sürecek olsa da bu konuda okurlara kısa bir hatırlatma yapmakta fayda var. Eserler ve sahipleri değerlendirilirken iki şey dikkate alınır ve bu iki şey de eserin ve sahibinin en iyi değerlendirme ölçüsü sayılmaktadır. Birincisi “Zaman” ve ikincisi de “Okur”. İşte onun okurlarından bazılarının görüşleri:

Jübilesi yapılacak yazarımızın yakın arkadaşı ve meslektaşı, günümüz Türkmenistan’ında şiir dünyasının üstadı olarak bilinen şair Guldurdı Sahetdurdıyev: “Ben, Abdıreşit Taşov’un hayatını, eserlerini ve yapıtlarını en yakından bilenlerden birisiyim. Onu kendi üstadım olarak görmekteyim. Üstatlığa ulaşmış olmama bakmaksızın hali hazırda bile ondan çok şeyleri öğreniyorum. Dünyanın birçok ülkesine yapmış olduğu seyahatlerde görmüş olduğu, etkilendiği olaylara dayalı yazmış olduğu yol yazılarını otuzdan fazla okumuşumdur. Okudukça okuyasın geliyor. Bazı durumlarda neden tekrar ve tekrar elime aldığımı kendim bile anlamıyorum. “Kırklar” adı ile yayımlanmış öykü eserini dört kez okudum. Yine de okuma arzusundayım. Her seferinde kitabın sayfalarını karıştırırken, her bir satırını dikkatle ve yeniden incelemeye başladığımı fark ediyorum. Şiirleri de aynen diğer eserleri gibi oldukça etkileyici. Eğer yazarın kitapları okuru ürküten değil, kendine çeken bir türden ise, şairin şiirleri şarkılara dönüşüyorsa, bu yazar, gerçek bir yetenek sahibidir.  Sadece şiirleri değil, romanları ve hikayeleri de dünya edebiyatının hazinesini zenginleştiren birer şaheserdir!”

Ordinaryüs Profesör Mıratgeldi Söyegov: “Abdıreşit üstadın “Sermaye” adlı eseri, ünlü tarihçi Mırat Acıyev’in, yazar Olcas Süleymenov’un Türki halkların tarihini işleyen eserlerinde işlemekte olduğu konuları cesur bir biçimde geliştirmekle kalmayıp, kelimelerin kökenbilimi üzerinden etnik kökenini ele almakta, 150 000 yıllık tarihimizde var olan gerçekleri ortaya çıkarmaktadır.”

Dil bilimi profesörü Öde Abdıllayev: “Abdıreşit Taşov farklı alanlarda çalışmakla kalmayıp, yapıtlarında vermekte olduğu bilgilerin anlam ve derinliği bakımından diğer yazarlardan farklı olduğunu kanıtlamaktadır. Yazarın yeteneğinin yelpazesinin çok geniş olması, onu diğer yazarlardan ayırt eden özelliklerinden birisidir.”

Yazar Kömek Kulıyev: “Üstadımız Abdıreşit bey hayatının daha önceki aşamalarında bile az emek sarf etmemiş olmasına bakmadan, son zamanlarda daha da büyük emekler harcayarak birçok yeni eserlerini okurlarına armağan etti. Onun kaleminden kağıtlara dökülen şiir ve hikayeleri okurlarını memnun etmiş ise, öyküleri da okurlarının gönlüne girmeyi başarmıştır. Bir üstat olarak Abdıreşit Taşov’un piyesleri de ülkemizin tiyatro severlerinin beğenisini kazanıp günümüzde halen seyircileri sahnelerde buluşturmakta, konuşturmakta, tartıştırmaktadır. Bazı yazarlar öykü yazmaya başlamalarıyla beraber şiir yazmayı bırakabilmekte iken, Abdıreşit tam tersine, daha iyi şiirler yazmaya başlamıştır. Düzyazıları da bizim her zaman karşılaşmakta olduğumuz kalıplaşmış düzyazılardan farklı üslupta yazılmış, konuları bakımından da diğer düzyazılardan çok da farklı konuları içeren edebi eser derecesine kadar ulaşmış yazılardır.”

Dilbilimi Profesörü Rozıkulı Cumakulıyev: “Abdıreşit Taşov hem söz hem de iş konusunda çok yönlü yaklaşım sergileyen bir yetenektir. Onun eserleri felsefi derinlikle yaklaşılarak yazılan eserler olması bakımından diğer yazarların eserlerinden farklılık sergilemektedir. Onun doğa bilimleri, edebiyat, tarih ve dilbilimi, sosyoloji alanında derin bilgiye sahip olması, onun eserlerinde yerini bulmakta, okuyucuları kendine çekmektedir. Yazarın kalbinin temizliği, insan severliği, çok şeyi görmüş olması eserlerinde yeterince yer bulmakta ve hissedilmektedir. Rus yazar Maksim Gorkiy: “Herhangi bir ülkeye seyahat eden bir bireyin bilinci bir üniversite mezununun bilinci kadardır.” demiş. Maşallah, bizim jübilesini yapmak istediğimiz yazarımız dünyanın yarısını gezmiş, görmüş. İşte, onun içindir ki, onun şiirlerini okuduğunda Mahtumkuli Firagiyi, sahne eserleri Şekspir’i, öyküleri Jül Vern’i, gazetecilik yapıtları İlya Erenburg’un yapıtlarını hatırlatmakta. Böyle bir şey demekle Abdıreşit üstadın yapıtlarının yukarıda belirtilenlerin eserlerini tekrarlamaktadır anlamına gelmemektedir. Gerçekte onun eserleri, onların eserleri kadar değerlidir anlamına gelmektedir.”

Dilbilimi profesörü, Magtımgulı İlim ve Teknik Ödülü sahibi Muhammetnazar Annamuhamedov: “Abdıreşit’in şiire olan sevgisi, şiirler vadisinden akan bir çağlayandır. Onun şiirlerinin ağırlıklı kısmı şarkılara dönüşmüştür. Şairin “Diyarım”, “Tarafsız Türkmenistan”, “Irmak”, “Sevgi Patikası – Yeşil Patika”, “Halklar Sükunet İstiyor!”, “Lebabım!” gibi çok sayıda şiiri şarkılara dönüşmüş hem halkın dilinde düğünlerde, hem de yayınlarda sıklıkla seslendirilmektedir. Gönlü her zaman genç olan bu kişinin, kalbi de kendisi gibi güzel şairin şiirlerinin devamının gelmesini gönülden dilemekteyim.”

Türkmenistan Halk Artisti Abdılla Şıhıyeviç Yakubov: “Abdıreşit Taşov – yetenek! Onun ilk piyesini başyönetmenlik yaptığım dönemde yazması konusunda ricada bulunmuştum. Ricamı hemen yerine getirmişti. Hemen de sahneleştirmiştik. Bu piyes kısa sürede kasa rekorları kırmıştı. Bu türden piyes yazarları çok nadir görülür. Onun piyeslerinin ülkemizin her yerinde sahnelenmesi, bütün Türkmenler tarafından istenir olması anlamına gelmektedir. Oyun yazarı A. Taşov, piyeslerinde seyircilerin beklentilerini karşılamayı bilen bir yazardır.”

Profesör Ahmet Gayırov: “Abdıreşit Taşov, ülkemizin toplumsal olarak gelişmesini de etkilemeyi başaran yazarlardan biridir. Otuz yıllık gazetecilik hayatını, “Türkmen Doğusu” gazetesinin yönetiminde geçirmiş bir gazetecidir. Sayın Taşov, bütün olarak toplumsal gelişmeyi ilgilendiren konular üzerine çalışan bir yazardır. Aynı çalışmaları günümüzde de sürdürmekte olan Abdıreşit Taşov, toplum yararına yürütmekte olduğu işlerinden uzak durmamaktadır. 75. doğum yıldönümü sırasında da okurları, meslektaşların onu yalnız bırakmayacaklardır. Sonraki hayatında aksakalımıza saygı duyup onu en iyi dileklerle tebrik edeceklerini düşünmekteyiz.”

Abdıreşit Taşov’u 75. doğum yıl dönümü münasebetiyle kutluyor, şimdiye kadar ki çok kıymetli çalışmalarından ötürü kendisine şükranlarımızı sunuyorum. Özelde Türkmenlerin, genelde bütün Türklerin geçmişi, bugünü ve geleceğine dair yaptığı pek değerli çalışmalar ile Türklüğün övünç, kıvanç ve buysanç bulağı haline gelmiştir. Bundan sonraki yaşamında da Türkmenler, diğer Türki halkları ve insanlık için bütün varlığı ile çalışacağına olan inancımız tamdır. Abdıreşit Taşov’u Tanrı yalkasın.

Prof. Dr. Recep Recepov: “Üstatların üstadı, saygıdeğer büyüğüm, kıymetli üstadım, Abdıreşit Taşov.

Hayatınızın anlamlı aşamalarından biri olan 75. doğum yıldönümünüz dolayısıyla sizi en kalbi duygularla selamlıyorum. Doğumunuzla evren büyük bir değer kazanmıştı. Yaşamınızla da evrene anlam ve değer katmaya devam ediyorsunuz. En verimli çağınızdaki bu anlamlı doğum yıldönümünüzü yürekten kutluyorum.

Bu kutlama mesajını okuyan okurlara ise Türki halkların tarihi, tarihsel kazanımları, özellikle de Türkmenlerin psikolojisini öğrenmek, bilmek isteyenlere Abdıreşit Taşov’un “Kırklar” kitabını, Türkmenlerin doğaya ve doğada bizimle beraber yaşayan diğer canlı varlıklara olan bakış açıları konusunda bilgi sahibi olmak isteyenlere “Bozkurt’un Patikası” kitabını okumalarını tavsiye ederim. Türki halkların tarihine, tarihsel bir bakış açısına sahip olmak isteyenlere “Sermaye” kitabının tüm ciltlerini okumayı öneririm.

Tebrik dilekleri ve mesajlarınız için iletişim bilgileri:

 

e-posta: rtrk61@mail.ru, Ev tel:8422 3-33-39.  Cep telefonu: +99361 26 65 70

Prof. Dr. Recep Recepov   

 

Yorum Ekleyebilirsiniz


%d blogcu bunu beğendi: