Cahit GÜNAYDIN

‘Tuva or Bust!’ kitabını yazan Ralph Leighton, Fizik dehası Richard FEYMAN’ın TUVA pulları, TUVA gırtlak müziği ve TUVA atlarına olan ilgisi nedeniyle “TUVA nerede?” sorusu ile başlayan gerçek bir olayı anlatıyor. Aşağıdaki linkten BBC’nin hazırladığı videoyu izleyebilirsiniz.

“100th birthday present! Richard Feynman (1918-88), physicist, and his friend Ralph Leighton became fascinated by the remote and mysterious Asian country of Tannu Tuva, a country “where the reindeer meets the camel”. This is the story of how they tried to go there… Made for BBC TV ‘Horizon’ and filmed a few weeks before Feynman’s death. The PBS ‘Nova’ version is called ‘Last Journey of a Genius’”

Önce Tuva’nın nerede olduğunu buluyorlar. ABD hükümetiyle çalışan bir fizikçi olarak Feynman’ın SSCB’nin nükleer silah denediği bölgeye gitmesi imkânsız bir şey. Fakat Moğolca-Rusça, Rusça-İngilizce sözlük yardımıyla, yazdıkları bir mektubu Tuva Merkez Okuluna yollayarak oradan bir öğretmen bularak temas kuruyorlar. NASA’dan Tuva’nın uydudan çekilmiş fotoğrafını elde ederek, Tuva’ya özgü çift ses çıkararak şarkı söyleme tekniğini deniyorlar.

Tuva müziği albümleri bulabilir ve Tuva Dostları’yla bağlantı kurabilirsiniz. Richard Feyman’ın kızı Michelle TUVA ya gitti. http://www.feynman.com/fun/tuva/feynman-visits-tuva/

“The two friends founded the organization “Friends of Tuva in America”, they observed Tuvan national holidays, and performed virtual travels through the streets of Kyzyl or Chadan.Feynman never managed to get to Tuva. He died in 1988. Instead of him, the trip was realized by his daughter Michelle.During this visit, Michelle Feynman met with throat singers, and with relatives of the famous folklorist Ondar Kishchalaevich Darymaa (he became the first Tuvan whom the two friends contacted, when they found his address in a scientific publication after a long search in various libraries).”

TUVA nerede soruna yanıtı sürdürülebilir yaşam film festivalinde bulabilir, Tuva’ya da gidebilirsiniz. (http://www.surdurulebiliryasamfilmfestivali.org/)

“TUVA nerede?” sorusunu yanıtında kutsal ağaç motifinin çok önemli bir yeri vardır. Hayat ağacının yaşamda çok çeşitli sembolik anlamları vardır. Yeryüzünün merkezinden Tanrı katına yükselen bu ağaç, yer ile gök arasındaki kutsal değnek olarak da tanımlanır.

Bir Yakut söylencesine göre; Kamların hayat ağacından doğduğu, dallarında yuvalar taşıyan ulu bir akçam yükseldiği ve büyük kamların bu ağacın en üst dallarında, orta kamların orta dallarında, en küçük kamların ise en alt dallarda yuvalandığı belirtilmektedir.

Oğuz destanına göre “Kıpçak Bey”, göl ortasında bulunan bir ağaç kovuğundan doğmuştur. Türk boylarından Kıpçak kavminin bu çocuğun soyundan geldiğine inanılır. Yine Oğuz Destanına göre Oğuz Kağan, bir gölün ortasında bir ağaç görür. Ağacın kovuğunda bir kız görür ve onunla evlenerek soyunu meydana getirir.

Türk düşüncesine göre inanılan başka bir mit ise; Hayat Ağacı, dünya yaratıldığında yaratılmıştır. Dalları ve budakları gümüşten, yaprakları altındandır. Gövdesinden ve tepesinden sarı renkte bir sıvı çıkmaktadır.

Türk kültüründe hayat ağacı genellikle bir kayın ağacıdır. Bu nedenle Türklerde en makbul sayılan ağaç, kayın ağacı olmuştur. Türkler, hayat ağacına Tanrı’nın sembolü olduğu için çok önem vermişlerdir. AVATAR filminde seyrettiğiniz hayat ağacı vardı ya. O ağaç Hayat Ağacıdır.

Richard Feyman’ın sorduğu “TUVA nerede?” sorusunun yanıtı; Hayat Ağacındadır. Derin ekoloji, sürdürülebilir yaşam felsefesi ya da adına ne derseniz deyin hayatın anlamı, Hayat Ağacındadır.

Richard Feyhman gibi doğru soruları sormaya başladığınız an, anlamaya başlarsınız Yaşamın anlamını. Okumayı sevmiyorsanız, sürdürülebilir yaşam film festivallerini izleyebilirsiniz her yerden. Ya da en güzeli TUVA dostu olup, TUVA ya gitmek…

Not: Doğal olarak bu yazı Richard Feyhman’ı okumayan kişilere hiç bir şey ifade etmez.

Cahit GÜNAYDIN*
Yazarın diğer yazıları için tıklayınız

______________________________________________

* Cahit GÜNAYDIN, İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesinden mezun oldu. Otomotiv Endüstrisinde Mühendis ve Yönetici olarak 25 yıl çalıştı. Profesyonel olarak çalıştığı dönemde altı sigma, kaizen, yalın üretim, proje yönetimi, efqm, bsc, stratejik planlama, arge ve teknoloji yönetimi eğitimleri alan Cahit Günaydın, Mercedes-Benz, Ford, Isuzu , Nissan gibi küresel firmaların otomotiv projelerinde çalışmıştır. İşletme Yönetimi Sertifika Programını programını tamamladıktan sonra ülkemizin önde gelen danışmanlık firmaları ve TUGİAD, KALDER, MPM, TOSYÖV, TTGV, MEV, TİM, TOBB, BEYAZ NOKTA, UBSV STRATEJİ VAKFI gibi sivil toplum kuruluşları ile sanayi 4.0.& yenileşim yönetimi projelerinde çalışmaktadır.

• Yazar Hakkında
• Son Yazılar

Misafir Yazar Hakkında

• İSVEÇ’İN NATO ÜYELİĞİ ve TÜRKİYE - 21 Temmuz 2023
• EKONOMİDE DIŞA BAĞIMLILIK VE DIŞ BAĞIMLILIK ÇEŞİTLERİ - 17 Temmuz 2023
• TÜRKİYE’DE KREDİ YURTLAR KURUMU (KYK) YURTLARI VE ÖNEMLİ BİR PROBLEME ÇÖZÜM ÖNERİSİ - 15 Haziran 2023
• Новая Конституция Узбекистана – отражение демократических преобразований - 27 Nisan 2023
• UZBEKISTAN NEW CONSTITUTION: RESTRICTIONS ON MONOPOLY ACTIVITY WILL BE STRENGTHENED - 26 Nisan 2023
• UZBEKISTAN’S THE MAIN OBJECTIVE – BUILDING A DEMOCRATIC SOCIAL STATE - 26 Nisan 2023
• Uzbekistan: Access to the Internet are Protected on the Constitutional Level - 26 Nisan 2023
• NEW UZBEKISTAN: GUARANTEE OF INTELLECTUAL PROPERTY LEGAL PROTECTION - 26 Nisan 2023
• PROPRIETARY RIGHTS WILL BE GUARANTEED IN UZBEKISTAN - 24 Nisan 2023
• FARRUKH KHAKIMOV: CENTRAL ASIAN REGION IN FOREIGN POLICY OF UZBEKISTAN - 24 Nisan 2023