Ülkemiz özellikle merhum Turgut Özal ile birlikte uygulamaya geçirdiği serbest piyasa ekonomisine geçiş hareketleri sonucunda ilerleyen yıllarda ekonomide bugünde devam eden bir dış bağımlılık sarmalına girmiştir.
Peki nedir bu ekonomik dış bağımlılık :
Kuramsal olarak alınırsa; dünyadaki bütün ülkeler, şu veya bu biçimde bir ekonomik ilişki sürdürdükleri sürece, birbirlerine “Karşılıklı bağımlılık” içindedirler. İlişkiler geliştikçe, bu karşılıklı bağımlılık artar. Örneğin dış borç alan bir ülke, verene bağımlıdır; ama veren ülkede alacağının batmasından korkar. Bu ilişkiden kurtulmak mümkün olmadığı içindir ki, bunun dengeli olmasını sağlayabilmek için “Karşılıklı Bağımlılık Kuramı” geliştirilmiştir
Bununla birlikte “Karşılıklı Bağımlılık” her ülkenin diğerine bağımlı olduğu, dolayısıyla da dış ekonomik bağımlılığın o kadar da önemli olmadığı biçiminde anlamak çok yanlıştır. Çünkü bu kavram her ülke için görelidir; kimileri için yüksektir ve siyasal egemenliği cidden zedeleyen boyutlara ulaşır, kimileri için ihmal edilebilir düzeydedir
Modern dünyada, bir ülke için en ciddi bağımlılık türü sayılması gereken ekonomik dış bağımlılık 4 konuda oluşabilir:
1. Dış teknolojiye
2 Yabancı sermayeye
3.Dış borca
4. Dış ticarete bağımlılık
Bir ülkenin dış bağımlılığı bu dört koşuldan üçünün bir arada bulunması sonucu oluşur (B.Oran)
Şimdi saydığımız bu koşullara göre ülkemizin Ekonomik Dış Bağımlılık durumuna baktığımızda gördüğümüz manzara ne yazık ki bu dört koşulun da ülkemiz acısından var olduğunu, ve ülkemizin ekonomik açıdan dışa bağımlı hale geldiğini söyleyebiliriz.
Zaten son yıllarda yaşadığımız örneklerde bize bunu açıkça göstermektedir. Örneğin yaşanan bir krizle ilgili olarak dönemin ABD Başkanının Sayın Cumhurbaşkanımıza yazdığı bir mektupta “sorunun çözülmemesi halinde ülkemize büyük bir ekonomik felaket yaşatacağını” ifade etmesi ekonomide dışa bağımlılığa acı bir örnektir.
Rusya ile yaşadığımız bir uçak düşürme olayından sonra Rusya’nın ülkemize uyguladığı ticari kısıtlamalar, Rus turistlerin ülkemize gelmelerinin engellenmesi gibi uygulamalar ancak uzun uğraşlar sonucunda düzeltilebilmiştir.
Buna ekleyeceğimiz daha bir sürü örnek yaşanmış ve yaşanmaya devam edecektir.
Önemli olan ülkemizi yönetenlerin uygulayacakları politikalarla bu dışa bağımlılığın olumsuz etkilerini en aza indirmeleri ve özellikle bu bağımlılığın siyasal egemenliği tehdit edici boyutlara gelmemesini sağlamalarıdır.

Emin Küçük - Ege Üniversitesi (E.) Genel Sek. Yrd.

• Yazar Hakkında
• Son Yazılar

Misafir Yazar Hakkında

• İSVEÇ’İN NATO ÜYELİĞİ ve TÜRKİYE - 21 Temmuz 2023
• EKONOMİDE DIŞA BAĞIMLILIK VE DIŞ BAĞIMLILIK ÇEŞİTLERİ - 17 Temmuz 2023
• TÜRKİYE’DE KREDİ YURTLAR KURUMU (KYK) YURTLARI VE ÖNEMLİ BİR PROBLEME ÇÖZÜM ÖNERİSİ - 15 Haziran 2023
• Новая Конституция Узбекистана – отражение демократических преобразований - 27 Nisan 2023
• UZBEKISTAN NEW CONSTITUTION: RESTRICTIONS ON MONOPOLY ACTIVITY WILL BE STRENGTHENED - 26 Nisan 2023
• UZBEKISTAN’S THE MAIN OBJECTIVE – BUILDING A DEMOCRATIC SOCIAL STATE - 26 Nisan 2023
• Uzbekistan: Access to the Internet are Protected on the Constitutional Level - 26 Nisan 2023
• NEW UZBEKISTAN: GUARANTEE OF INTELLECTUAL PROPERTY LEGAL PROTECTION - 26 Nisan 2023
• PROPRIETARY RIGHTS WILL BE GUARANTEED IN UZBEKISTAN - 24 Nisan 2023
• FARRUKH KHAKIMOV: CENTRAL ASIAN REGION IN FOREIGN POLICY OF UZBEKISTAN - 24 Nisan 2023