Twitter Facebook Linkedin Youtube

TÜRKMENİSTAN, KÜRESEL DÜŞÜNÜP BAĞIMSIZ HAREKET EDİYOR

Cesurhan TAŞ

Amerika Birleşik Devletlerinin (ABD) New York kentinde, Birleşmiş Milletler (BM) Teşkilatı Ekonomik ve Sosyal Konseyi (EKOSOS) himayesinde “istikrarlı iktisadi büyüme” üzerine üst düzeyde siyasi bir forum düzenlenmesi planlanıyor. Türkmenistan Hükümeti ve Devlet Güvenlik Konseyi’nin 28 Haziran 2018 tarihinde gerçekleştirilen toplantısında devlet başkanı Sayın Gurbanguli Berdimuhammedov, Türkmenistan’ın bu foruma üst düzeyde katılım sağlaması yönünde gerekli talimatları vermiştir.

Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi, Birleşmiş Milletler Şartı ile oluşturulan BM’nin 6 ana organından bir tanesidir. EKOSOS, BM ve BM’ye bağlı kuruluşların eş güdüm içerisinde çalışmalarını sağlamak için kurulmuştur. EKOSOS, kararlarını salt çoğunluk ile alır. Her üyenin bir oy hakkı vardır.

EKOSOS’un Görev Ve Yetkileri şu şekildedir:

1-Uluslararası ekonomik ve sosyal konuları ele almak ve BM’ye üye devletlere siyasi tavsiyelerde bulunacak ana forum niteliğini taşımak;

2-Uluslararası ekonomik, sosyal, kültürel, eğitim, sağlık ve ilgili konularda çalışmalar yapmak, rapor hazırlamak ve tavsiyede bulunmak;

3-İnsan haklarına ve temel özgürlüklere saygı gösterilmesini sağlamak ve uygulamak;

4-Ekonomik, sosyal ve ilgili alanlarda büyük uluslararası konferanslar hazırlamaya ve organize etmeye yardımcı olmak ve bu konferansların koordineli olarak takibini yapmak;

5-BM’ye bağlı özel teşkilatların çalışmalarını yine onlara danışarak ve tavsiyede bulunarak ve Genel Kurul’a tavsiyelerde bulunarak koordine etmek.

Türkmenistan, 2013-2015 yıllarında BM EKOSOS’un üyesi olmuştur. 13 Haziran 2018 tarihinde BM Genel Kurulu toplantısında Türkmenistan, 2019-2021 yılları için EKOSOS üyeliğine yeniden seçilmiştir. Böylelikle, Türkmenistan ve BM, barışçıl büyüme yönünde işbirliği yapılması noktasında uzlaşmaya varmışlardır. Bu işbirliğinin geliştirilmesi ve genişletilmesi her iki tarafın çıkar ve durumlarına da uygun görünmektedir. Çünkü devlet başkanı Sayın Gurbanguli Berdimuhammedov’un yolbaşçılığında Türkmenistan, toplumsal, ekonomik ve çevresel sorunlarla mücadelede büyük başarılar elde etmiştir. BM gibi uluslararası kurumlar ile işbirliği, Türkmenistan’ın tecrübelerini ve gerçekleştirdiği başarılı planlarını, benzer durumdaki ülkeler ile paylaşma imkânı vermektedir.

EKOSOS’un himayesinde gerçekleştirilecek olan söz konusu üst düzey forumun gündem maddelerinden birisi, 2030 yılına kadarki dönem için istikrarlı kalkınma planlarının uygulanışını izleme sistemidir. Bu çerçevede, Sayın Gurbanguli Berdimuhammedov, birçok uluslararası foruma, konuşmacı olarak katılarak bir çok kez, ihtiyaç sahibi yurttaşlara su temin etmek, suyu doğru kullanmak, enerjinin itibarlı, istikrarlı ve zamanında ulaşmasını sağlamak, ayrıca ekoloji meselesi ve bu bağlamda çölleşmeye karşı mücadele, biyolojik çeşitliliği koruma ve benzeri genel ve önemli konulara dikkati çekmektedir.

Peki, EKOSOS’a üyelik Türkmenistan’a ne kazandıracaktır? Bu itibarlı kuruluşa üye olmak, Türkmenistan için BM’nin çeşitli kuruluşlarının Orta Asya Bölgesi ve Hazar Denizi havzasındaki politikalarıyla eşgüdüm halinde dış politika hedeflerini etkin ve etkili bir şekilde gerçekleştirmesine katkı sağlayabilir. Bununla bağlantılı olarak Türkmenistan’da halkın yaşam seviyesini ve refah düzeyini yükseltmeye yönelik ulusal ve uluslararası projeleri hayata geçirmek konusunda EKOSOS’un destekleri mümkün olabilecektir.

Hâlihazırda Türkmenistan, BM’nin Cinsiyet Eşitliği, Kadın Haklarının ve Fırsat Eşitliğinin Genişletilmesi Hakkında Yürütme Komitesi, 2016-2018 yılları için BM’nin Bilim ve Teknik Grubu, 2017-2022 yılları için Nüfus ve Kalkınma Grubu, 2017-2021 yıllarda Yaşam Kalitesi Grubunda üye olarak çalışmalara katılıyor. 2016 yılında Türkmenistan ile BM arasında 2016-2020 yılları arasında işbirliğini geliştirmek amacına yönelik bir çerçeve anlaşması kabul edildi. Bu anlaşma, Türkmenistan’ın 2011-2030 yılları için sosyo-ekonomik ulusal kalkınma planına ve 2015 yılı eylül ayında BM Genel Kurulunun 70.oturumu sırasında kabul edilen “istikrarlı büyüme” hedefi ile tam uyumludur.

2011-2030 yılları için hazırlanan Türkmenistan Ulusal Kalkınma Planı, hem sektörel hem de bölgesel kalkınma eksenlerinde öngörülen önemli önlemleri hayata geçirmeye imkân verdiği için Türkmenistan’da istikrarlı bir iktisadi ve mali kalkınma gerçekleşmiştir. Türkmenistan devlet bütçesi, anlamlı ve amaca uygun şekilde uygulanarak vatandaşların gelirinin düzenli olarak artması sağlanmıştır.

Coğrafi açıdan uygun konumu, doğal zenginlik ve iş imkânları ile Türkmenistan uluslar arası iş bölümü sistemine eklemlenmeye etkin bir şekilde devam etmektedir. Bütün sektörleri istikrarlı bir şekilde geliştirmek üzere mali ve iktisadi reformları gerçekleştirmek yoluyla ekonominin büyüme temposunu korumak devletin temel amacı durumundadır. Türkmenistan devlet başkanının tam vaktinde kabul ettiği ve sektörlerin rekabet gücünü korumaya, ekonominin verimliliğini yükseltmeye, dış ticareti çok yönlü temelde geliştirmeye yönelik toplumsal önlemler, yeni iş yerlerinin açılmasına, yaşam düzeyinin ve yurdun iktisadi gücünün sürekli olarak artmasını temin etmiştir.

Devlet teşvik programlarının finansmanı amacıyla sayın devlet başkanı Gurbanguli Berdimuhammedov’un talimatı ile Türkmenistan’da değerli kâğıtlar piyasası geliştirilmektedir. Değerli kâğıtlar piyasasının hacmi yıldan yıla artmaktadır. 2016 yılında Aşkabat Hazine Ajansı kurulmuş ve 2017 yılında faaliyete başlamıştır. Bu ajansın görevi, değerli kâğıtlar piyasası yanı sermaye piyasasının oluşturulmasını sağlamaktır.

Türkmenistan’ın bankacılık sistemi de hızla geliştirilmektedir. Kredi politikası, para kaynaklarının sosyo-ekonomik kalkınmanın bütün şartlarını nazara alarak Türkmenistan ekonomisine eklemlenmesine ve onun finanse edilmesine yöneltilmiştir. Mal ve finans piyasasının dengesi, kredi politikası kurallarının verimli kullanılmasına bağlıdır. Makroiktisadi istikrar ve iktisadi sektörlerin uyumlu gelişmesini temin etmek üzere milli ekonomiye yöneltilen kredilerin hacmi sürekli olarak arttırılıyor. Bu bağlamda, özel sektöre finansman desteği vermek kredi siyasetinin temel amaçlarından birisidir.

Bütün bunlar, Türkmenistan milli ekonomisinin istikrarlı bir şekilde gelişmesi için güçlü bir iktisadi altyapının inşa edilmesi sonucunu doğuruyor. Türkmenistan’da gerçekleştirilen büyük reformların kesin neticeleri, ekonominin büyüme temposunun istikrarlı bir niteliğe sahip olduğu, Uluslararası Para Fonu ve Dünya Bankası gibi saygın finans kuruluşları tarafından da tasdik edilmektedir.

Bütün sektörlerde, geniş ölçekli reformları hayata geçirmekte, milli stratejik kalkınma planlarını hazırlamak ve uygulamakta Türkmenistan üstün başarılar ve zengin tecrübeler kazanmıştır. Vatandaşların refahının artmasına, genel barış ve güvenliği temin etmek, yapılanların kalitesi ve etkinliğinin arttırılmasına yönelik plan ve programlar hazırlamak ve uygulamak konularında benzer ülkelere destek verme yeteneğini de haizdir.


Cesurhan TAŞ

Yazarın diğer yazıları için tıklayınız

sahipkiran Hakkında

Sahipkıran; 1 Aralık 2012 tarihinde kurulmuş, Ankara merkezli bir Stratejik Araştırmalar Merkezidir. Merkezimiz; a) Türkiye Cumhuriyeti’nin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü savunan; ülkemizin her alanda daha ileri gitmesi ve milletimizin daha müreffeh bir hayata kavuşması için elinden geldiği ölçüde katkı sağlamak isteyen her görüş ve inanıştan insanı bir araya getirmek, b) Ülke sorunları, yerel sorunlar ve yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın sorunlarına yönelik araştırma ve incelemeler yaparak, bu sorunlara çözüm önerileri üretmek, bu önerileri yayınlamak, c) Tespit edilen sorunların çözümüne yönelik ulusal veya uluslararası projeler yürütmek veya yürütülen projelere katılmak, ç) Tespit edilen sorunlar ve çözüm önerilerimize ilişkin seminer ve konferanslar düzenleyerek, vatandaşlarımızı bilinçlendirmek, amacıyla kurulmuştur.

Yorum Ekleyebilirsiniz


%d blogcu bunu beğendi: