Rusya, iç savaş sonrası Suriye için yeni bir anayasa hazırlanmasına dair görüşmelerde bulunmak üzere Suriye Halkları Kongresini topluyor. Rusya’nın Karadeniz kıyısındaki Soçi kentinde 18 Kasım’da düzenlenmesi planlanan kongreye, aralarında Kürt partilerin de bulunduğu 33 organizasyonun davet edildiği belirtildi. Rusya Dışişleri Bakanlığı bunu, Kazakistan’ın başkenti Astana’da Suriye toplantılarının yedinci turu sırasında Moskova’dan duyurdu.
Rakka’nın PYD/YPG öncülüğünde IŞİD’den kurtarılması ve IŞİD’in Suriye’de yenilgiye uğratılması sonrasında iç savaşın nasıl ilerleyeceği konusu gündeme geliyor. Bu sebeple düzenlenecek bu geniş çaplı kongrenin, Suriye’de siyasi geleceğin nasıl şekilleneceği üzerine çalışmak için kurgulandığı sinyalleri veriliyor.
Şam hükümeti, 29 Ekim 2017 Pazar günü, Suriye ordusu kontrolü sağlayana kadar Rakka’yı “işgal altında” sayacağını duyurdu. Bu iddia, aylar süren savaşta Kürtlerin kenti almasına katkı sağlayan Washington için bir sorun teşkil ediyor. Kürtlerin ele geçirdiği Doğu Suriye’deki petrol sahalarının, kontrolündeki bölgelerin yeniden yapılanması için ihtiyaç duyulan kaynakları tedarik etmeye çalışan Şam hükümetinin de hedefinde olduğu anlaşılıyor.
Bu bağlamda Kürtlere ve ABD öncülüğündeki koalisyondaki destekçilerine verilen mesaj çok açık: IŞİD’den temizlenen topraklar Suriye Devleti’ne aittir. Beşar Esad ve İranlı müttefikleri, bölge ülkelerinin bağımsızlık referandumuna karşı seferber olmasından dolayı Kürt yetkililerin ağır bir darbe aldığı Irak’taki gelişmelerden cesaret almış görünmektedir. ABD’nin Irak hükümet güçlerinin Kerkük’ü yeniden ele geçirmesini engellemedeki isteksizliği, Suriye’de Kürt kontrolündeki petrol sahalarını almak için Esad ve İranlı müttefiklerine cesaret verici bir mesaj olduğu şeklinde yorumlanmaktadır.
YPG ve Şam, ortak düşmanlarıyla savaşmak üzere tarihten gelen husumetlerini bir kenara bırakarak Suriye iç savaşı boyunca çoğunlukla karşı karşıya gelmekten kaçındı. Bu arada Kuzey Suriye’de Kürt yönetiminde olan bölgeler özerk bir hükümet kurmaya odaklandı. Gelinen noktada Suriye iç savaşının siyasi bir neticeye kavuşması için müzakereler zaruri görünmektedir. Bu müzakerelerde de Suriyeli Kürt grupların, Kürtlerin kontrolündeki Arap bölgelerini Şam ile müzakerelerde bir pazarlık kozu olarak kullanmaları son derece olasıdır.
Rusya’nın düzenleyeceği Suriye Halkları Kongresinde, Suriye yönetiminin Kürt temsilcilerle diyaloğa hazır olması, normal şartlar altında büyük bir ödün olurdu. Ancak, Suriye’nin içinde bulunduğu koşullarda bu diyaloğun bir manevra olduğunu düşünmek ve bunu bir kovalamaca olarak görmek mümkündür. Zira ABD’nin Kuzey Suriye’yi Şam’a alternatif olarak aktif bir biçimde desteklemesi, Esad yönetiminin Kürtleri bir şekilde Amerikalıların kontrolünden çıkarıp onlara yeni bir seçenek teklif etmesini gerekli kılıyor. Kürtler, Şam’a ne kadar güvenmiyorsa Moskova’ya o kadar güvenmeye hazırlar. Rusya’nın bölgedeki ağırlığı büyük ölçüde devam ediyor.
Suriye Halkları Kongresi, açık bir şekilde Rusya’nın Suriye siyasi arenasındaki statüsünü güçlendirecektir. Nihai kertede ise, Suriye yönetiminin hızlı bir şekilde değişime giderek Kuzey Suriye’de demokratik bir federasyonuna ödün vermesi zor görünmektedir.
Cesurhan TAŞ
Yazarın diğer yazıları için tıklayınız