Türkiye’nin sınır komşusu İran, korona (coronavirüs, Covid-19) virüsünden dolayı alarmda. Çin’in Vuhan kenti merkezli başlayan korona virüsü salgınının, İran’ın dini şehri olan Kum kentinden iki kişinin ölümüne neden olmasının ardından acil durum ilan edildi. İran Cumhurbaşkanı Ruhani’nin talimatıyla ülkede “Koronayı Önleme ve Mücadele Merkezi” kuruldu. Ülkede görülen vaka sayısı 5‘e yükselirken, okullar tatil edildi, türbe ziyaretlerine uyarı geldi.
Kum kenti İran’ın Meşhet kentinden sonra en kutsal şehri olarak bilinmektedir. Bu kent aynı zamanda başkent Tahran’a çok yakın mesafede ve günlük on binlerce insan bu iki kent arasında yolculuk etmekteler. Bu hastalığın Tahran’a sıçramasının an meselesi olduğu bilinmektedir.
İran’da korona virüsü ile ilgili dikkate almamız gereken bazı önemli nokralar:
1- Bugün (20.02.2020) İran’da meclis seçimleri var. Alınan bilgilere göre esasen bu görtermelik ve anti demokratik seçimlere katılım oranı düşük olacaktır. Seçimler nedeniyle hastalığın yayılma ihtimali de çok daha yüksek olacaktır. İran yetkilileri seçimlere katılımın düşük seviyede olma sebebini korona virüsü tehlikesi olarak gösterebilirler. Sistemin işleyişindeki aksaklıklara olan itirazı hastalık yayılma bahanesi ile örtbas edeceklerdir.
2- Çin’de korona virüsü görüldükten sonra İran birçok ülke gibi Çin’e gerçekleşen uçuşlarını durdurmadı ve tam tersi Çin ile dayanışma içinde olduğunu göstermek amacıyla uçuş sayısını artırdı. Kum kentinde ise çok sayıda Çinli talebe bulunmaktadır. İran’da bu hastalığın ilk olarak Kum’da ortaya çıkması da bundan dolayı olabilir.
3- Eğer bu salgın İran’ın genelinde yayılırsa ve İran devleti hastalığı kontrol edemezse ABD’nin ambargolarını hedef göstererek bu ambargoları, hastalığın kontrolden çıkma sebebi olarak gösterebilir.
4- Son olarak ve Türkiye’yi ciddi şekilde ilgilendiren önemli bir mevzu var. Ülkeye hastalık Çin’den değil, İran’dan girebilir. Önümüzdeki haftalar hem İran hem de Türkiye açısından oldukça önemli. Sayı olarak bir milyonu aşan İranlı genelde mart ayında tatiller İçin Türkiye’ye geliyorlar. 21 Mart Nevruz ve bu tarihte İran’da resmi olarak iki hafta tatiller var. Birçok İranlı ise önce Türkiye’yi daha sonra ise Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan ve BAE’ni tatil maksatlı olarak seçiyorlar. Şimdiden başta Türkiye olmakla bölge ülkeleri tüm tedbirleri almalı. Nitekim Irak, komşusu İran’daki corona virüs vakaları nedeniyle, İran vatandaşlarına vize verilmemesi kararı aldı.
Türkiye’de kaçakçılığın ve düzensiz göçün yoğun yaşandığı İran sınırını ivedi olarak sıkı kontrol altına almalı ve hastalığın yayılmaması için gerekli önlemleri uygulamalıdır.
Kerim ASKERİ