Sahipkıran Stratejik Araştırmalar Merkezi (SASAM) tarafından başlatılan “İslam Dünyasında Yaşanan İnsan Hakları İhlalleri Panel Serisi”nin ilki olan “Doğu Türkistan ve Türkmeneli’nde Yaşanan İnsan Hakları İhlalleri” konulu panel, Doç.Dr.Erkin EMET ve Dr.Şemsettin KÜZECİ’nin sunumlarıyla Türkiye Haber İş Sendikasının konferans salonunda gerçekleştirildi.
Panel, SASAM Başkan Yardımcısı H.Cesurhan TAŞ’ın açılış konuşması ile başladı. SASAM olarak; insanı merkeze alan ve onun huzur ve mutluluğu için çalışmayı esas alan bir anlayışı benimsediklerini belirten Sayın TAŞ, konuşmasında; “Dünyanın neresinde olursa olsun insanlık dışı muamelelerin karşısında duruyoruz. Bu genel duruşumuzdan hareketle, insan hakları ihlallerini gündemimize aldık ve bir paneller serisi başlattık. İlk olarak da kendi ailemizin bir parçası olarak gördüğümüz, sorunlarını kendi sorunumuz addettiğimiz Doğu Türkistan ve Irak Türkmeneli’ndeki Türk ve Müslüman kardeşlerimizin maruz kaldıkları insan hakları ihlallerini ortaya koymak istedik.” ifadelerine yer verdi.
Açılış konuşmasının ardından panel, SASAM Hukuk Masası Koordinatörü Sayın Mesut Emre KARAKÖSE’nin moderatörlüğünde başladı.
Doğu Türkistan’da yaşanan insan hakları ihlalleri, kendisi de bir Uygur Türkü olarak Doğu Türkistan’ın Kaşgar kentinde doğan ve halihazırda Ankara Üniversitesi DTCF’de öğretim üyesi olarak çalışan Doç.Dr.Erkin EMET tarafından sunum eşliğinde anlatıldı. Sayın EMET, Doğu Türkistan’ın 1944 yılına kadar ve bu adla bağımsız bir devlet olarak yaşadığını, 1944’te Çin tarafından işgal edilerek, Sincan adıyla Çin Halk Cumhuriyetinin egemenliği altına sokulduğu ifade etti. Uygurların sosyal ve kültürel alanda ilk başlarda pek fazla baskıya maruz kalmadıklarını, ancak daha sonraları Çin hükümetinin dil ve din üzerinden Uygurları baskılamaya başladığını belirterek şunları ifade etti: “Uygurlar, dillerini korumak konusunda çok titizler. Sürekli olarak Türkiye’de yapılan Türk dizilerini izleyerek Türklük ile bağlarını koparmamaktalar. Çin hükümeti, Türkiye’nin Uygurlar ile ilgili olarak attığı her adımı büyük bir dikkatli izliyor hatta bundan korkuyor.”
Suriye Türkmenlerinin yaşadığı bölgelerin Batı Türkmeneli olarak adlandırılmasından sonra, Doğu Türkmeneli olarak adlandırılan Irak Türkmenlerinin yaşadığı insan hakları ihlalleri ise; Türkmeneli Vakfı Kültür Merkezi temsilcisi Dr.Şemsettin KÜZECİ tarafından bir sunum eşliğinde anlatıldı. Irak’ın kurulduğu günden bu yana, sürekli olarak Türkmenlerin baskıya maruz kaldıklarını ifade eden Sayın KÜZECİ, Irak’ta insan hakları en çok ihlal edilen kesimin, Türkmenler olduğunu belirtti. Baas Partisi döneminde yoğun bir şekilde Araplaştırılmak istendiklerini, son dönemlerde ise Kürtleşmek tehlikesi ile karşı karşıya bulunduklarını dile getirerek; “Türkmen liderler, sistematik biçimde suikasta maruz bırakılarak öldürüldüler. Kerkük’ün nüfus dengesini Türkmenlerin aleyhine değiştirmek için sürekli baskı ve yıldırma politikası uyguladılar. Türkmenler, kenti terk etmeye zorlandı. Tüm bunlar neticesinde hâlihazırda Kerkük’ün nüfusu %60 oranında Kürtleşti.” dedi.
Panelistlerin sunumlarının ardından, katılımcıların soruları ve değerlendirmeleri alınarak panelistler tarafından yanıtlandı. Bir buçuk saatlik bir sürede tamamlanması öngörülen panel, katılımcıların ilgi ve alakaları üzerine yaklaşık iki buçuk saat sürdü.
SASAM olarak; ilgi ve alakaları için değerli Panelistlerimize ve değerli katılımcılarımıza teşekkürü bir borç biliriz.
.
Sahipkıran Stratejik Araştırmalar Merkezi – SASAM