PMI endeksi (Purchasing Manager Index), satın alma yöneticileri endeksi olarak Türkçeye çevrilir. Ekonomi bültenlerinde sıkça duymaya alıştığımız, artık Türkçesinin bile kullanılmaya tenezzül edilmediği bu endeks nedir, ne söylemek ister, niçin önemlidir, nasıl yorumlanır, özellikleri nelerdir gibi soruların cevaplarını örneklerle birlikte açıklayalım.
PMI Endeksinin tanımına girmeden önce, satın alma yöneticileri kimdir, ne iş yapar bahsedersek daha iyi anlaşılacaktır.
Satın Alma Yöneticileri, piyasada toplam ciroların aslan payını ellerinde bulunduran şirketlerin, rekabet güçlerini korumak için üretim süreci içerisinde ham maddeden, ürünün yapılışına ve tüketiciye ulaşana kadarki kısmı yöneten oldukça önemli bir mesleği icra eden abilerimizdir, ablalarımızdır.
Satın alma yöneticilerinin önemi son dönemde iyice arttı. Bunun ardında satın almanın destek fonksiyon olmaktan çıkıp şirketin ana fonksiyonlarından biri haline gelmesi yatıyor. Satın alma yöneticileri ham madde tedarikinden ürünün yapılışına ve sonunda da müşteriye ulaşmasına kadar süren karışık ve zor bir süreci yönetiyorlar. Son dönemde yaygınlaşan satın alma ortaklıklarıyla da satın almayı, şirket için avantaj haline getiriyorlar. – Professor Douglas Lambert
PMI Endeksi, şirketlerin satın alma yöneticilerinin, mal ve hizmet satın alma eğilimlerini inceleyen bir göstergedir. Bu gösterge temel olarak büyüme öngörülerini açıklamaya yönelik anket niteliği taşımaktadır. Bu ankette şirket satın alma müdürlerinin, aylık periyotlarla mal ve hizmet talepleri konusunda nasıl pozisyon alacakları konusunda sorular yer alır. Amaç bu müdürlerin eğilimlerini incelemektir. Bu anketler, güncel, doğru ve genellikle benzersiz aylık ekonomik eğilim göstergeleri sunabilme kapasitesi sayesinde, merkez bankaları yanında, mali piyasalar ve ticari karar vericiler tarafından dünyada en çok takip edilen iş anketi unvanına sahiptir.
2008 krizinden sonra değişen şartlarla birlikte yaşanmaya devam eden belirsizlikler dolayısıyla ülkelerin büyüme tahminlerini en iyi şekilde açıklayabilen endekslerden birisidir. Bunun en önemli sebebi bu tahminlerin herhangi bir devlet otoritesi veya ajanslar tarafından yapılmayıp, ülkede hasılatın aslan payını ellerinde bulunduran kişilerin katıldığı anket olmasından kaynaklanır. Çıkan sonuçlara göre başta merkez bankası, yatırımcılar ve finansal piyasaları yakından ilgilendirmektedir.
PMI Endeksi aşağıdaki 5 ayrı endeksin ağırlıklandırılması yoluyla hesaplanan birleşik bir endeks olma özelliğini taşımaktadır. Neden diye soracak olursanız, imtiyazlı Satın Alma ve Tedarik Enstitüsünün önceden İngiltere ekonomisiyle ilgili yaptığı araştırmadan türetilmiş olmasından kaynaklanmaktadır.
2007-2014 mart arasındaki dünya toplam pmi endeksi yukarıdaki gibidir.
50’nin altı kötü gidişat beklentilerini göstermekte, 50’nin üstü ise ekonomide büyüme beklentisinin olduğunu göstermektedir. Bu bilgiye dayanarak yukarıdaki grafikte resesyondaki bölge hariç diğer sürelerde ekonomide büyüme beklentilerinin mevcut olduğu yorumuna ulaşabiliriz.
Mesut AYVALI – www.bireyselyatirimci.com