Muammer AKTAŞ / SASAM Uzmanı
Kalifiye işgücü eksikliği, Türkiye’nin iş piyasasında dengeyi bozan en önemli unsurlardan biridir. Nitelikli işgücü ile işverenlerin işgücü piyasasında aradıkları yeteneklere, becerilere ve deneyimlere sahip olan kişiler anlamına geliyor.
Nitelikli işgücü bulmakta yaşanan sıkıntılar genel olarak işverenler ve çalışanlar arasındaki beklenti uyuşmazlıklarından kaynaklanmaktadır. İşverenler, özellikle teknik bilgi ve becerilere, problem çözme yeteneklerine ve takım çalışması becerilerine sahip olan nitelikli işgücüne ihtiyaç duymaktadırlar.
Mevcut eğitim ve işgücü sistemi, bu niteliklere sahip işgücünün üretilmesinde yetersiz kalmaktadır. Bu durum, iş dünyasında nitelikli işgücü ile ilgili arz ve talep dengesizliğine neden olmaktadır. Nitelikli işgücü eksikliği, işverenler için olduğu kadar çalışanlar için de olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. İşverenler, nitelikli işgücüne erişemedikleri için de hedeflerine ulaşamıyorlar. Bu nedenle rekabetçiliklerini koruyamayarak büyüme imkânlarından yoksun kalmaktadırlar. Çalışanlar ise, nitelikli işgücüne dâhil olamamaktan dolayı iş bulmada zorluk yaşamakta ve düşük ücretlerle çalışmak zorunda kalarak kariyer seviyelerini yükseltemiyorlar.
Pekâlâ, bu yaşanan problemlerin çözümleri yok mu? Elbette ki var.
Problem: Nitelikli iş gücü eksikliği
Çözüm: İş gücü niteliklendirme çalışmaları
Yöntem: Tüm şirketler alacakları bölüm ile alakalı iş tanımı belirlemeli, işe başlayacak olan personele işin durumu göz önünde bulundurularak hem teorik hem de pratik olarak ‘oryantasyon’ eğitimi verilmelidir. Eğitim sonunda yetkili amir tarafından mülakat yapılmalıdır. Süreç İnsan Kaynakları departmanı tarafından takip edilmelidir.
Kazanç: Bu sayede personelin yetkinliği ölçülebilecek, bilgi ve becerileri geliştirilebilecektir.
Problem: Sektör ve Eğitim sistemi arasında ki farklılıklar
Çözüm: Eğitim sisteminin sektördeki ihtiyaca uygun müfredatta yürütülmesi
Yöntem: Okullarda ki Laboratuvar ortamlarının günümüz teknolojisine uygun hale getirilmelidir. Makina bölümünü örnek vermek gerekir ise bilgisayarlarda Solidworks, Autocad, CAM programları olmalı ve Hidrolik Pnömatik laboratuvarları da oluşturulmalıdır. Dolayısıyla hem teorik hem de pratik bilgi aktarımı yapılmalıdır.
Kazanç: İşi bilen teknik bilgiye sahip donanımlı bir personelin yetiştirilecektir.
Problem: Eğitimi veren kişinin yetkinlik düzeyinin eksikliği
Çözüm: Eğitim verecek olan öğretmen, usta öğretici, öğretim görevlisinin Hizmet İçi Eğitime Tabi Tutulması. (Eğiticinin Eğitimi)
Yöntem: Haziran ayı içerisinde eğitimcinin sınava ve mülakata tabi tutulması. Düşük not alan eğitimcilerin hangi konularda eksiklikleri var ise bu konunun uzmanları tarafından gerekli eğitimlerin Temmuz ayı içerisinde hızlandırılmış bir şekilde verilmelidir. Eğitim sonunda bu kişilerin tekrardan sınava tabi tutulmaları eksikleri devam ediyor ise konular hakkında uygun zamanlarda eğitim tekrarlanmalıdır. Sınavlarda başarılı olanlara ise bu konuda eğitim verme yetkinliğinin verilmesi gerekmektedir.
Kazanç: Eğitimcinin bilgisini arttırması sonucu öğrencinin gelişimi daha verimli olacaktır.
Problem: Sanayi Ve Küçük İşletmelerde Çırak Eksikliği
Çözüm: Çırak Yetiştirme Programının devreye alınması
Yöntem: Yaz dönemlerinde okulların 3 ay tatil yaptığını hesaba kattığımızda 30 iş günü staj programı gibi çıraklık yetiştirme programı tüm mesleklerde uygulanmalıdır. Bu programlar 6. Sınıfa başlayacak olan öğrencilerde başlatılmalı ve 12.sınıfa kadar sürdürülmelidir. Sınıf öğretmenleri ve Rehber öğretmenleri öğrencilere ilgi duydukları meslekleri sormalı bununla ilgili dokümanları kayıt altına almalıdır. İlgi duyulan mesleklerle alakalı öğrenci velileri ile görüşülmelidir. Programlarla ilgili ailelere ve öğrencilere gerekli sunumlar yapılmalıdır. Öğrenciler sevdikleri ve ilgi duydukları meslekleri bu şekilde daha iyi tanımış ve görmüş olacaklardır.
Kazanç: Bu program sayesinde 30 gün x 6 yıl 180 günlük bir tecrübe sahibi olacaklardır. Atalarımızın da demiş olduğu gibi ’’Ağaç Yaş İken Eğitilir.’’
Yazımız boyunca ifade ettiğimiz problemler ve çözüm yöntemlerini tüm bunlarla sahada birebir karşılaşan bireyler olarak ön görmekteyiz. Planla, Uygula, Kontrol Et, Önlem Al döngüsüne uygun bir eğitim öğretim sistemi oluşturulduğunda ise arzu edilen Güçlü Devlet Güçlü Millet kavramlarının meydana geleceğini düşünüyoruz.
Gençler cesaretimizi takviye ve idame eden sizlersiniz. Siz, almakta olduğunuz terbiye ve irfan ile insanlık ve medeniyetin, vatan sevgisinin, fikir ve hürriyetin en kıymetli timsali olacaksınız. (Mustafa Kemal Atatürk)
Kaynakça:
Aksoy, H.H. (2017). “Meslek Liseleri Öğrencilerinin İşletmelerde Beceri Eğitimi
SİMONOVA, M.V. ILYUKHİNA, L.A. ROMANTSEV, G.M., ZEER, E.F. & KHAMATNUROV, F.T. (2016). ‘Yeterliliklerin ve niteliklerin izlenmesine yönelik yaklaşımlar’. Uluslararası Elektronik Matematik Eğitimi Dergisi , 11 (7), 2745-2760.
ŞAHİN İ., & FİNDİK T. (2008). ‘Türkiye’de Mesleki ve Teknik Eğitim: Mevcut Durum, Sorunlar ve Çözüm Önerileri.’ Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 0(3): 65 – 86. İstanbul-Kocaeli-Bursa-Sakarya Kaynaklı, Talaşlı İmalat ve Makine İmalatı Firmaları