“Emomali Rahmon – Şanghay İşbirliği Örgütü’nün kurucularından biri” başlıklı forum, Duşanbe’de Tacikistan’ın 2020-2021 ŞİÖ başkanlığı döneminde gerçekleşti. 27 Ağustos’ta düzenlenen forumda bakanlık, hükümet kurum ve kuruluşlarından temsilcilerin yanı sıra araştırma merkezleri ve enstitülerden bilim insanları ve uzmanlar da katıldı.
Forumun ana organizatörleri, Tacikistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’na bağlı Stratejik Araştırmalar Merkezi ve Tacikistan Ulusal Bilimler Akademisi, Tacikistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’na bağlı Kamu Yönetimi Akademisi ve Tacik Ulusal Üniversitesi idi. Forumun amacı, Barışın ve Ulusal Birliğin Kurucusu, Ulusun Lideri, Tacikistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Emomali Rahmon’un ŞİÖ’nün kurulması, oluşumu ve gelişimindeki rolünü ve katkısını değerlendirmek ve ŞİÖ’nün yaratıcı girişimlerini ele almaktı.
Forumda esas olarak ŞİÖ’nün kuruluşunda Tacikistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Emomali Rahmon’un katkısına ilişkin hususlar, ŞİÖ çerçevesinde siyasi, güvenlik, ekonomik ve insani girişimleri, örgütün gelişimindeki rolü, Afganistan’da barış ve istikrarın tartışılmasında Ulusun Lideri Emomali Rahmon’un girişimi ve katkısı, Tacikistan’ın ŞİÖ çerçevesindeki çok yönlü diplomasisinin gelişimine katkısı, ŞİÖ’da Tacikistan Cumhuriyeti’nin olumlu bir imajının oluşmasında Emomali Rahmon’un rolü, devletin bağımsızlığı döneminde Tacikistan Cumhuriyeti’nin dış politikasının bir başarısı olarak “Şangay diplomasisi” ve ŞİÖ’nün yeni uluslararası sistemdeki rolü ve statüsü gibi önemli konular ele alındı.
Zirvenin açılışında, Tacikistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’na bağlı Stratejik Araştırmalar Merkezi Direktörü Khurshed Ziyoi – “Geçtiğimiz otuz yılda, gerçek bağımsızlığın korunması, ulusal devletin temellerinin kurulması ve güçlendirilmesi, demokratik ve yasal bir toplumun oluşturulması, ülkenin sürdürülebilir kalkınması, kapsamlı siyasi ve sosyal reformlar, Tacik halkının ulusal ve kültürel anlamda canlanması, uluslararası ilişkiler sisteminde ülke sürekli olarak çok yönlü bir politika izlemiştir. Tacikistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Emomali Rahmon’un “açık kapı politikası” olarak bilinen test edilmiş dış politika stratejisinin uygulanması sonucunda Tacikistan dünya sahnesinde değerli bir yer edinmiştir. Bu açıdan, Tacik halkının ulusal devletinin oluşumu ve dünya sahnesindeki statüsünün yeniden canlanması, ulusun büyük liderinin çabalarıyla bağlantılıdır. Bu nedenle, ulusal düzeyde bu tür etkinlikler düzenleyerek, milletin bu sadık ve özverili evladının dinamik uluslararası faaliyetlerine bir kez daha bakmakta fayda var” dedi.
Tacikistan Devlet Başkanı, ülkenin uluslararası arenadaki saygın konumunu yeniden canlandırma ihtiyacının farkında olarak, küresel kalkınma süreçlerine katılmak için uluslararası ve bölgesel kuruluşlarla işbirliğini ve ülkenin bunlara ilişkin görüşlerini en önemli alanlardan biri olarak belirlediği kaydedildi. Bu işbirliklerden en önemlisi, Tacikistan’ın üye ülkeleriyle ortaklıklar kurduğu ve örgütün platformunu uluslararası ve bölgesel kararları değerlendirmek ve teşvik etmek için kullandığı ŞİÖ ile işbirliğidir.
Bu yıl Şanghay İşbirliği Örgütünün yirminci yıl dönümüdür. Bu yıldönümünü böylesine kutlamamızın nedeni, Ulusun Lideri liderliğindeki Tacikistan’ın bu etkili bölgesel ve uluslararası örgütün kurucularından biri olması, oluşumuna ve gelişmesine doğrudan katkıda bulunmasından kaynaklanmaktadır.
Tacikistan’da ŞİÖ’nün kurulmasından bu yana devlet başkanı, örgütle ilişkilerinde, terör, aşırıcılık, ayrılıkçılık ve uyuşturucu kaçakçılığı ile mücadelenin önemli olduğu bölgesel güvenlik olmak üzere bir dizi öncelikli alan belirlemiştir. Çünkü dünya toplumunun bir parçası olarak Tacikistan’ın da bu tür küresel tehdit, zorluklar ve baskıların dışında olmadığı ve uluslararası suç ve çevre sorunları gibi bazılarıyla daha cumhuriyetin ilk yıllarından beri mücadele içinde olduğu anlaşılmıştır. Bu nedenle de ülke, küresel kalkınma trendlerinden ve etkili sorunlarının çözümünden uzak kalamazdı. Bunu akılda tutarak, Tacikistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Emomali Rahmon, ŞİÖ çerçevesinde, günümüz dünyasının siyasi, ekonomik ve güvenlik süreçlerinde çok taraflı işbirliğinde önemli bir rol oynamayı, böylece güvenlik, sosyo-ekonomik konuları ele almayı amaçlamaktadır.
Forumda “Emomali Rahmon’un ŞİÖ’nün oluşumu ve evrimindeki rolü”, “Tacikistan ve ŞİÖ – 20 yıllık başarı ve işbirliği beklentileri”, “Tacikistan’ın ŞİÖ çerçevesinde sektörel işbirliğini genişletmedeki rolü” gibi konular da değerlendirildi. Ayrıca, katılımcılar “Orta Asya’da Gençlik Politikası ve Entegrasyon Süreçleri”, “Tacikistan’ın ŞİÖ çerçevesinde işbirliğinin geliştirilmesinin başarıları ve beklentileri”, “ŞİÖ ve barışın, bölgesel güvenliğin ve uluslararası hukukun kurulmasındaki rolü”, “Tacikistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Ulusun Lideri Emomali Rahmon’un ŞİÖ çerçevesinde çok yönlü diplomasinin geliştirilmesine katkısı”, “Ulusun Lideri Emomali Rahmon – ŞİÖ’nün mimarı” gibi başlıkların yanı sıra bazı siyasi, coğrafi konular, ŞİÖ’nün uluslararası bir kuruluş olarak belirlenmesine ilişkin beklentiler ve “Tacikistan’ın ŞİÖ çerçevesinde stratejik ortaklarla işbirliğinin genişletilmesi” gibi meseleler etraflıca değerlendirildi.