1-Mustafa Bey öncelikle bize zaman ayırdığınız için SASAM adına teşekkür ederim. Kısaca kendinizi tanıtır mısınız?
2-Tractor Azerbaycan takımının tarihinden bahseder misiniz?
Traktör Azerbaycan takımı, 1970 yılında İran’ın en yoksul bırakılan ve milliyetçi bölgelerinden biri olan Tebriz’de yaşayan Türkler tarafından, Tebriz’de bulunan Traktör fabrikasının sponsorluğunda kurulmuştur. Yakın zamana kadar kulübün Latin alfabesindeki yazılışı “TraxtorSazi”/ “Tiraxtur Sazi”/ ”Tractor Sazi” idi. Yakın zamanda yapılan değişiklikle ismindeki Farsça olan “-sazi” eki kaldırılarak ismine “Azerbaycan” kelimesi ilave edilmiş veTraktör Azerbaycan Futbol Kulübü adını almıştır. Takımın renkleri bayrağımızın rengi olan kırmızı ve beyazdan oluşmaktadır. Traktör Azerbaycan Futbol Kulübü, şuanda dünyada en fazla Türk taraftara sahip futbol kulübü olduğu kabul ediliyor.
Traktör Azerbaycan Futbol Kulübü 2001-2002 sezonunda 1. Lige düşse bile 2009-2010 yılında tekrar Süper Lige yükselmeyi başarmıştır. Traktör taraftarları 2009-2010 sezonunda İran Süper Liginde seyirci rekorunu kırmıştır. 2011-2012 ile 2012-2013 sezonunda ligi 2. sırada bitirerek Asya Şampiyonlar ligine katılmıştır. 2017-2018 sezonunda ligi 5. Sırada tamamlamıştır.
3-Neden Tractor Azerbaycan takımını tutuyorsunuz?
Türkiye’de hangi futbol takımını tutacağımıza genellikle çevrenin etkisiyle karar veriyoruz. Bizler için de aynı durum gerçekleşmiş diyebiliriz. Milliyetçi bir çevrenin içerisindeyseniz eğer ister istemez dünyadaki diğer Türkler hakkında bilgi edinmeye ve durumlarını öğrenmeye başlıyorsunuz. Dış Türkler hakkında bilgiler edinirken İran Türkleri hakkında bilgi öğrenmeye başladığınızda muhakkak ki Traktör takımı ile tanışmış oluyorsunuz. Takımımızla tanışmamız bu vesileyle oldu diyebiliriz. Sonra Traktör takımı ve taraftarlarının Türkiye’deki diğer futbol takımları ve taraftarlarından ayıran önemli özellikler olduğunu gördüğünüzde işte tam olarak o zaman “tutulacaksa bir takım böyle takım tutulmalı”, “bir takımın taraftarı olunacaksa eğer böyle bir taraftar topluluğunun içerisinde olunmalı” hissi uyanmaya başlıyor. Sonrasında küreselleşen dünyada sosyal medya üzerinden Traktör taraftarı arkadaşlarımız oldu. Bu arkadaşlarımızdaki civanmertliği, Türklük bilincini, ahlakı ve futbola bakış açısı gibi değerleri gördükten sonra zaten Traktör taraftarı olmamak elimizde değildi. Traktör’ü takip etmeye başladıktan sonra takımımızın maçlarını “Kurtlar Deresi” diye tabir ettiğimiz stadımızda izlemek için Tebriz’e gidişlerimiz oldu. Tabii ki ilk gittiğimde yalnız gittim ama sonraki gidişlerimiz Türkiye’deki taraftarlarımızla beraber gittik. Orada yaşadıklarımız ve Tebriz halkının misafirperverliğini burada kelimelerle anlatmak gerçekten çok zor. Umarım insanlarımız Tebriz’e giderek bu güzel duyguları yaşar ve bu güzel insanları tanırlar.
4-Tebriz’e gittiğiniz seyahatlerinizden aklınızda kalan önemli ve güzel anılarınızı bizimle paylaşır mısınız?
Tebriz’e gittiğimde takımızın taraftarlarına Türkiye’de üretilmiş atkılarından hediye götürdüm. Tabii ki adet olarak sayısı biraz fazlaydı. Gümrükte Türk olan İran’lı yetkililer bu atkıları gördüler. Bunları nereye götürüyorsun diye sordular? Ben de taraftar arkadaşlarımıza hediye götürdüğümü söyledim. Bana Traktör ürünlerinin yurtdışından getirilmesinin yasak olduğunu söylediler ve normalde el koymamız gerekiyor dediler. Ama “Traktör aşkına gidebilirsin” diyerek ürünlere el koymadılar. Henüz ülkeye yeni girdiğinizde böyle güzel bir anı ile başladığınızı düşünün..
Tebriz’e vardığımda benim Türkiye’den geldiğimi konuşmamdan anlayan herkes büyük bir sevgi ve muhabbetle bana yaklaştı. İnsanlar beni “konak” sayarak muhakkak bir şeyler ikram etmek istedi ve ikram da ettiler. Türkiye’ye ve Türk insanına karşı sevgi çok üst bir seviyede diyebilirim. Uydu vasıtasıyla Türkiye’deki televizyonları izlediklerini, Türkiye’de yayınlanan dizileri takip ettiklerini, Türkiye’deki birçok sanatçının şarkılarını ezbere bildiklerini ve hatta Türk siyasetini yakından takip ettiklerini rahatlıkla görebiliyoruz. Tebriz’in meşhur El Gölü veya Şah Gölü denilen yere gittiğinizde Türkiye’deki sanatçıların şarkılarının kafeteryalarda çalındığını görebiliyoruz. Türk olmanın ne kadar kıymetli olduğunu hissedeceğiniz ender yerlerden biryerdir Tebriz diyebiliriz.
İran’a giderken Van’da yaşayan bir dostum bana “Biz doğulular misafirperverliğimizle övünürüz. Ama Tebriz’e gittiğinde göreceksin ki onlar bizim on katımız” dediğinde abartıyor zannettim ama gittiğimde bunun çok doğru olduğunu anladım ve hatta eksik söylediğini düşündüm.
Tebriz şehri içinde veya stadyumda Türkiye’den geldiğimizi anladıkları an inanılmaz bir sevgiylekarşılaşıyorsunuz. Dolayısıyla “Tebriz anlatılmaz yaşanır” diyelim. Türkiye’deki kardeşlerimizden de bir ricam olsun. Bizlere yapılan bu misafirperverlik ve sevgi seli şahsımıza ait değil tabi ki, Türk Milletine ait bir sevgidir. Sizlerde eğer bir gün Türkiye’de bir Tebrizliye veya İran Türkleri ile karşılaşırsanız ve onlara gereken ilgi ve alakayı gösterirseniz çok mutlu oluruz.
5-Tractor Azerbaycan takımına başka hangi ülkelerden ilgi var? Taraftar grubunuz ve grubunuzun faaliyetleri ile ilgili bilgi verir misiniz?
Takımımıza İran’daki 40 Milyon Türk’ün dışında Azerbaycan’da yaşayan ve Türkiye’de yaşayan Türklerin de çok büyük ilgisi var. Avrupa’da yaşayan soydaşlarımız da çok büyük ilgi gösteriyor tabi ki. Ama bizler Türkiye’de İran Türklerinin çok fazla tanınmadığını gözlemliyoruz. Bundan dolayı Traktör takımını ve taraftar grubu Kızılkurtları tanıtarak İran Türklerini de Türkiye Türklerine tanıtmak istiyoruz.
Taraftar grubu olarak sosyal medyada sağlanan bir birlikteliğimiz var. Hemen hemen her şehirde taraftarlarımız var. Zaman zaman bir araya geliyoruz. Yakın zamanda İstanbul’da taraftar derneğimizi açmayı ümit ediyoruz. Bu konuda hazırlıklarımız olacak.
Faaliyet olarak sosyal medyada Traktörle ilgili bazı gündem çalışmalarımız oluyor veya Kızılkurtlar’ın ruhuna aykırı olmayan bazı gündem faaliyetlerini de destekliyoruz. Yaptıklarımız şuan için sınırlı belki ama daha büyük işler yapmak gibi hayallerimiz var.
6-Tractor Azerbaycan’ın lig içerisindeki durumunu değerlendirebilir misiniz?
Şuan Korona virüsünün İran’da büyük yaralar açtığından dolayı lig maçları süresiz ertelendi. Toplamda 21 maç oynandı. Şuan 3. sıradayız. Ama son haftalarda yakaladığımız bir yükseliş vardı. İnşallah oyunlar tekrar oynanmaya başladığında bu yükselişimizi sürdürürüz. Tabii ki hedefimiz şampiyon olmak ama 2015 yılında hileyle elimizden alınan şampiyonluğumuz aklımıza gelince sanki gizli bir elin bizi şampiyon yapmadığını düşünüyoruz. Ama şampiyon olsak da olamazsak da biz Traktör’ü sevmeye ve desteklemeye devam edeceğiz. Biz Traktör’ü Türklük ve Azerbaycan için seviyoruz.
7-Tractor Azerbaycan takımının İran’daki Türk Milliyetçilerine etkisini nasıl değerlendiriyorsunuz?
İran’da yaşayan Türkler maalesef öz ana diliyle eğitim alamıyor. Ülkede yaşayan Türklerin sayısı 40 Milyon olduğu tahmin edilmesine rağmen, İran’ın nüfusunun neredeyse yarısı olmasına rağmen bu imkân onlara tanınmıyor. İran Anayasasının 15. maddesinde buna izin verilmesine rağmen İran Hükümetinin Türklerin öz anadiliyle eğitimine müsaade edilmiyor. Tabii ki İran Türkleri için ilk ve en önemli mesele bu olarak görülüyor. Bu taleplerini her maçta “Türk Dilinde Medrese, Olmalıdır Herkese” diye bağırarak gösteriyorlar. Tebriz’in %99’u Türk diyebiliriz ve milliyetçilik günden güne hızla artan oranda hissediliyor. Tabii ki Traktör takımı İran’da yükselen Türk Milliyetçiliğine de öncülük etmektedir.
8-Tractor Azerbaycan takımına ülkedeki Türk olmayan kişilerin yaklaşımı ve ilgisi nasıldır?
İran’da yaşayan Türkler dışındaki unsurların Traktör’ebakışı tabi ki farklılık gösteriyor. Türkleri yeteri derecede tanıyan insanlar Traktör’e ve Türklere muhabbetle bakıyor ama ırkçılık yaparak Traktör’e ve Türklere düşmanlık besleyenler az da olsa vardır. Traktör bir anlamda İran’da yaşayan Türk unsurlarını birleştirme görevi üstlenmiş durumdadır. Mesela geçen yaz Horasan’da Türkler bir sel felaketi yaşadı. Traktör taraftarı hemen yardıma koştu. Bu Horasan Türkleri arasında büyük sevinçlere yol açtı. Mezhep olarak Sünni olan Horasan Türkleri, bu yardım olayından sonra 24 saat gibi uzun bir yolculuk yaşayarak otobüslerle birçok Traktör maçına geliyorlar. Bu olayda göstermiştir ki bizleri bir araya getiren tek ve yegane sebep Türklüktür. İran’ın her bölgesinde bulunan Türkleri Traktör birleştirmeye devam ediyor. Türkiye’de de Traktör’ü, Kızılkurtları, İran Türklerini tanıtmaya devam etmek için azami gayret sarf ediyoruz. Sizlerin de desteğini bekleriz.