Twitter Facebook Linkedin Youtube

TÜRKMEN RUHU VE ALABAYLAR

Cesurhan TAŞ

Türkmenistan Devlet Başkanı sayın Gurbanguli Berdimuhammedov, her vesile ile Türkmen Ahal Teke atlarını ve Alabay cinsi köpekleri gündeme taşıyarak Türkmen kültürünü ve Türkmenistan’ı tanıtmaya çalışıyor. Berdimuhammedov’un atlara ve Türkmen çoban köpeği Alabay cinsi köpeklere duyduğu ilgi ve sevgi öteden beri biliniyor. Türkmen lider daha önce de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e doğum gününde yavru bir Alabay köpeği armağan etmişti. Şimdilerde ise sayın devlet başkanının Alabay köpekleri hakkında bir kitap yazmaya başladığı duyuruldu.

Türkmen lideri, usta bir at binicisi, iyi bir seyis, tecrübeli bir atsever olup meşhur Türkmen atlarına büyük hürmet göstermekte, devletin çok önemli işleri arasında atlar ile ilgilenmeye vakit ayırmaktadır. Türkmenistan’da atçılık sektörünün geliştirilmesine, safkan Ahal Teke atlarının sayısının arttırılmasına, bu uğurda uluslararası işbirliğinin geliştirilmesine büyük önem verilmektedir. Bu bağlamda, atçılık sporunun geliştirilmesi, atların eğitilmesi ve ata binmenin tarihi kurallarının ortaya konulması çalışmaları da büyük bir titizlikle yürütülmektedir.

Zihin güçleri ile taşları yarabilen Türkmenler; Alabay cinsi köpekler, Ahalteke cinsi atlar ve muhteşem halılar gibi bütün dünyanın kabulüne mazhar olan milli değerler üretebilmişlerdir. Böylesi değerleri üretip ortaya koyabilen Türkmen insanının ihlasından, kutsal emeğinden husule gelen milli değerler, binyıllar boyunca öz önemini yitirmeden sürekli olgunlaşmakta ve gelişmektedir. Türk soylu halklar içinde çalışkanlıkları ile öne çıkan Türkmenler, istediği işin başına vardığında ona yüreği ile sarılmakta ve kendini tamamıyla işine vermektedir.

Yapılan araştırmalar sonucu elde edilen bilimsel bulgulara göre tarihi birkaç bin yıla kadar uzayan Alabay köpeği, her daim insanların yoldaşı ve yakın yardımcısı olmuştur. Türkmen alabaylarının, çok akıllı, aşırı cesur, işitme duyusu üst düzeyde olan dikkatli, duyarlı, koruma konusunda eşsiz oldukları bütün dünyada otoriteler tarafından kabul edilmektedir. Alabay köpeklerinde sahibini tanıma, uyum sağlayıp insanların yakın dostlarına evrilmek yetenekleri çok gelişmiştir.

Türkmen Alabayları güçlü köpeklerdir. Onları herhangi bir alışkanlıklarından el çektirmek kolay değildir. Yabancılara kuşku ile bakarlar. Diğer itlere bakışları pek yavuzdur. Alabayların kendi aile üyelerine bakışı ise pek yakımlıdır. Özellikle, ailenin çocukları ile iyi ilişkilere sahip olurlar. Alabaylar, çocukların yanında ana ve babaları yoksa, onlara göz-kulak olup yanlarından ayrılmazlar.

Saygıdeğer devlet başkanı Gurbaguli Berdimuhammedov’un, uzun yıllardan beridir Alabay cinsi köpeklerin tarihine ilişkin bilgilerin toplanmasına, Türkmenistan’ın tarihi mekanları sayılan Jeytun, Altıntepe, Marguş adlı yerlerde kazı çalışmalarının başarılı bir şekilde yürütülmesine büyük önem verdiği herkesin malumudur. Devlet başkanının çabaları neticesinde Türkmenistan’da bir Elyazmaları Enstitüsü açılarak burada görevli araştırmacılar, Türkmen halkının ürettiği milli değerlere ilişkin tarihi bilgileri ve elyazması eserleri toplamaya başladılar.

Yapılan bilimsel araştırmalar ile Alabay cinsi köpeklerin tarihine dair kıymetli bilgiler günyüzüne çıkarılmaktadır. Marguş’taki kazı çalışmalarında köpek mezarlarının bulunması, kadim Türkmen Alabaylarının halkın malını, mülkünü ve devletin sınırlarını korumakta özel bir yere sahip olduğunu göstermektedir. Altıntepe’de bulunan Alabay heykelciklerinin üretim yılı, günümüzden çok çok önceki devirlere aittir. Kazı çalışmaları sırasında bulunan köpek kemiklerinin boyutlarının Türkmen Alabaylarının beden ölçütlerine denk gelmesi, bu cinsteki köpeklerin çok eski tarihi değerine işaret etmektedir.

Türkmenistan devlet başkanı, Alabaylar hakkındaki yeni kitabını yazarken özellikle bu bilgilerden yararlanmakta ve eserinde bu bilgileri uygun yerlere yerleştirmeye büyük önem vermektedir. Söz gelimi, sayın devlet başkanı, Türkmen halkı arasında kullanılan “İt geldi; Kut geldi” deyimindeki “Kut” sözcüğünün köpek ile ilişkilendirilmesini, Türkmen halkının Alabaylar üzerinden kutsallığa vurgu yaptığını ve türettiği nakillerin milattan önceki zamanların derinliklerine kadar uzandığını aşikâr etmektedir.

Türkmen halkı arasında kullanılan “it canlı” deyiminin yaygınlığı, Alabaylar üzerinden dayanıklılığa ve korkusuzluğa verilen önemi göstermektedir. Çünkü Türkmen Alabayları Türkmenistan’ın çok sıcak ve çok soğuk hava şartlarına uyum sağlamaya, ani gelişen karmaşık durumlara karşı hazırlıklı olmaya yetenekli canlılardır. Benzer şekilde “it gibi sağdın” deyiminin yaygın kullanımı da her türlü duruma dayanmak, katlanmak ve sabretmek gibi anlamları ifade etmektedir.

Türkmen Alabaylarının cinsi, asırlar boyunca geliştirilip olgunlaştırılmıştır. Türkmen çobanlar, küçük yavruların sadece başı irilerini seçip onları özel yetiştirmişlerdir. Asırların devamında sürdürülen milli seçicilik süreci, Alabaylarda en güçlü özelliklerin saklanıp korunmasına ve geliştirilmesine yardım etmiştir. Günümüzde safkan Alabayların cinsini korumak ve çoğaltmak işleri, çağdaş ölçülerde sürdürülmektedir.

Son zamanlarda savaş, savunma ve emniyet birimlerinde Türkmen Alabayları, özel eğitimlerden geçirilerek suçluları yakalamak, patlayıcı maddeleri bulmak gibi konularda değerlendirilmektedirler.

Tarihsel süreç içerisinde güçlü, korkusuz, akıllı, sabırlı, dayanıklı ve vefalı Alabaylar, Türkmen halkının aile bireylerinden birisi konumuna gelmiştir. Alabayların, evlerin ve sürülerin koruyucusu, çocukların ve ailelerin sırdaşı ve yoldaşı olduğu hususu, günümüzde de uygun bir şekilde devam etmektedir. Türkmen Alabayları da ahalteke atları gibi asırlar boyu Türkmen halkının vefalı dostu ve yoldaşı olup gelmiştir. Türkmenlerin ürettiği değerler dünya ölçeğinde öneme sahiptir ve Türkmen halkının ahalteke atları, alabayları ve el halıları şimdiye kadar olduğu gibi bundan sonraki binyılların devamında öz ehemmiyetini yitirmeyecektir.

 

Cesurhan TAŞ – Araştırmacı/Yazar
Yazarın diğer yazıları için tıklayınız

sahipkiran Hakkında

Sahipkıran; 1 Aralık 2012 tarihinde kurulmuş, Ankara merkezli bir Stratejik Araştırmalar Merkezidir. Merkezimiz; a) Türkiye Cumhuriyeti’nin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü savunan; ülkemizin her alanda daha ileri gitmesi ve milletimizin daha müreffeh bir hayata kavuşması için elinden geldiği ölçüde katkı sağlamak isteyen her görüş ve inanıştan insanı bir araya getirmek, b) Ülke sorunları, yerel sorunlar ve yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın sorunlarına yönelik araştırma ve incelemeler yaparak, bu sorunlara çözüm önerileri üretmek, bu önerileri yayınlamak, c) Tespit edilen sorunların çözümüne yönelik ulusal veya uluslararası projeler yürütmek veya yürütülen projelere katılmak, ç) Tespit edilen sorunlar ve çözüm önerilerimize ilişkin seminer ve konferanslar düzenleyerek, vatandaşlarımızı bilinçlendirmek, amacıyla kurulmuştur.

Yorum Ekleyebilirsiniz


%d blogcu bunu beğendi: