Tarih boyunca ticaret yolları nereden geçmişse ve ulaşım ağı nerede gelişmişse, o coğrafyaya hâkim güç de o denli güçlü bir yapıya sahip olmuştur. Bu düşünceyi destekler nitelikte 11.11.2016 tarihinde Ankara’da T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile Türkmenistan Büyükelçiliği tarafından “Sürdürülebilir Ulaşım Sisteminde Türkiye ve Türkmenistan’ın Rolü” adlı bir Çalıştay düzenlendi.
SASAM adına Özgür YILDIRIM’ın katıldığı çalıştayla ulaşım sistemi ile lojistik ve mevcut altyapı kaynaklarının geliştirilmesi; yeni projelerin hayata geçirilmesi; ulaşım alanında yaşanılan sorunlar değerlendirilerek çözüm önerileri geliştirilmesi ve bu vesileyle ekonomik ilişkilerin -özellikle ikili ilişkilerin- uluslararası transit taşımacılığının ve ticaretin geliştirilmesi, potansiyellerin artırılması ve uluslararası alana entegrasyon sürecinin tamamlanması hedeflenmiştir.
İki ülkenin milli marşlarının okunmasıyla başlayan program, Türkmenistan Büyükelçisi Sn. İshankuli AMANLIYEV’in konuşmaları ve Türkmenistan’da çalışmalarını sürdüren Türk iş dünyasının önde gelen kuruluşlarından Çalık Holding, Polimeks Holding ve Nata Holding gibi kuruluşların Türkmenistan’da gerçekleştirdikleri çalışmaların tanıtılmasıyla devam etti. Sayın Büyükelçi, konuşmalarında Türkmenistan Cumhurbaşkanı Sn. Kurbankuli BERDİMUHAMMEDOV’a dikkat çekerek onun geniş vizyonu ve öngörüsü sayesinde birçok projenin yapılıp hayata geçirildiğini ve onun istikrarlı ve disiplinli girişimleri sayesinde Türkmenistan’ın bugünkü potansiyele ulaştığını ifade etti. Çalıştay, Türkmenistan Büyükelçisi Sn. Ishankuli AMANİYEV ve T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sn. Dr. Özkan POYRAZ’ın değerlendirmeleriyle son buldu. Yapılan değerlendirmelerde, iki ülkenin coğrafi konumlarına dikkat çekilerek kuzey, doğu ve batı koridorları üzerinde stratejik bir öneme sahip oldukları, önemli transit ulaşım potansiyeline sahip oldukları ve bu potansiyelin geliştirilmesi gerektiği belirtildi. Projelendirilen ve hayata geçirilen yeni hava, kara ve demir yolu ulaşım yatırımlarıyla boru hattı yatırımlarının ulaşımda yeni lojistik merkezlerin oluşumunu, ülkelerin uluslararası ticaret ve ekonomi sistemine entegre olmalarını sağlayacağı ve bölgede bir ağırlık merkezi olmalarına katkı sunacağı belirtildi. Ayrıca bu çalışmaların sosyal problemlerin çözümüne ve birçok kişinin istihdam edilmesine katkı sunacağı da ifade edildi. Ancak ülkelerin kendi mevzuatlarında -vize işlemleri gibi-bazı kolaylıkları sağlanmasıyla yapılan çalışmaların daha kısa vadede amacına ulaşacağı da ayrıca vurgulandı.
Türkiye’den Türkmenistan’a giderek orada faaliyetlerini sürdüren şirketlerin temsilcileri de çalıştayda söz aldılar. İlk olarak söz alan Çalık Holding İthalat İhracat koordinatörü Sn. Yahya ABDULLAHOĞLU, Türkmenistan’da gerçekleştirdikleri Liman Kompleksi inşaatıyla ilgili bilgiler verdi. Söz konusu liman işletmesinin 1.3 km2 alan üzerine kurulduğu ve bu tesisin tamamının aynı anda hizmete açılacağını söyledi. Liman işletmesi inşaatının %95’inin deniz üzerine dolgu yapılarak gerçekleştirildiği ve liman tamamlandığı takdirde 3 km’lik bir rıhtıma sahip olacağı, buna ek olarak bir de tersanesinin inşa edileceği, kapasite olarak 10.000 ton çeliğin işlenebileceği, 3-4.000 geminin inşasının ve bakımının yapılabileceği, yılda 4 milyon ton kargonun işlenebileceği ve 300.000 yolcu ile 75.000 aracın taşınmasını mümkün kılabilecek bir potansiyele sahip olacağı ifade edildi. Liman işletmesinde aynı anda 13 gemi hizmet alabilecek, 90 metre yüksekliğe kadar ulaşabilen bir yönetim merkezine sahip olacağı belirtildi. Tüm bu çalışmalara ek olarak, liman kompleksinin liman gemi takip sistemleri ve liman işletme sistemleri gibi son teknoloji ürünlerle donatıldığı, hali hazırda liman inşasında 4.500 kişinin çalıştığı ve ciddi bir istihdam sağlamadığı ilave edildi.
İkinci olarak Polimeks Holding Proje Koordinatörü Sn. Gülin Saylan SEYMEN söz alarak Türkmenistan’da gerçekleştirdikleri Aşkabat Uluslararası Havaalanı inşaatı hakkında şu bilgileri verdi: “Nata Holding’in Aşkabat Uluslararası Havaalanı üzerinde 3 yıldır sürdürdükleri çalışma, 17 Eylül tarihinde nihayete ulaşmış ve açılış Türkmenistan Cumhurbaşkanı Sn.Kurbankulu BERDİMUHAMMEDOV’un katılımıyla büyük bir törenle gerçekleştirilmiştir. Söz konusu Havaalanı, 430.000 m2 alana kurulmuştur. Havalimanı, Oğuz Kağan ile Türkmen kültüründen esinlenilerek bir şahin siluetinde inşa edilmiştir. 14 milyon yerli ve yabancı yolcuyu ağırlayabilecek bir potansiyele sahiptir. Orta Asya ve Asya ülkeleriyle Avrupa’ya açılım sağlayan havalimanı, her geçen gün bu potansiyelini artırmaktadır. Dünyanın sayılı ülkelerinin havalimanlarının sahip olduğu “Class A” tipi yolcu ağırlama kriterine de sahip olan bu havaalanı, ana terminalde 30 adet hareketli köprüye, 51 adat uçak park alanına sahiptir. Ayrıca 200.000 ton/yıl kapasiteli kargo terminali ve yerli ve yabancı uçakların bakımlarının yapılabileceği uçak bakım hangarı da hizmet veren birimler arasındadır. Bunun yanında kabin eğitimi ve simülatör eğitim binası, sivil havacılık okulu, yolcuların konaklayabileceği beş yıldızlı bir otel vetrafik kontrol binası da dahil olmak üzere komleks içerisinde 260 adet bina bulunmaktadır. Akıllı bir havaalanı olarak tasarlanan yapıda en son teknoloji kullanılmıştır. Yapı içerisinde 39 adet otomatik pasaport kontrol noktası, 13 adet yolcu kontrol noktası bulunmaktadır. Tam olarak söylemek gerekirse; yolculara en kaliteli hizmeti verebilecek şekilde her şey düşünülmüş ve dizayn edilmiştir. Havaalanı birçok ödüle de layık görülmüş olup bu ödüller arasında dünyanı ilk akıllı havaalanı ödülü ve üstün mimari ödülü de yer almaktadır.”
Son sözü Nata Holding Finansal Koordinatörü Sn. Can Tekin YILDIRIMER alarak Türkmenistan’da gerçekleştirdikleri demir yolu altyapı hizmetleri ve karayolu projeleri hakkında şu bilgileri verdi: “2007 yılında itibaren Türkmenistan’da bulunan Nata Holding, söz konusu tarihte kuzey-güney koridoru üzerinde Kazakistan-Türkmenistan/Bereket-İran hattında bir demir yolu hattı inşası için hükümetler düzeyinde bir sözleme imzalanmasıyla çalışmalarına başlamıştır. Projenin Türkmenistan sınırları içerisindeki kısmı 700 km’den fazladır. Proje kapsamında tüm sinyalizasyon, alt yapı hizmetleri, 15 adet demir yolu köprü inşası, dinlenme tesisleri, haberleşme sistemleri ve enerji nakil noktalarıyla gar inşaatları şirket tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalara ek olarak Tren takip sistemleri, Türkmenbaşı–Aşkabat arası demir yolu hattı, Türkmenabad–Aşkabat hattı, Aşkabad–Daşoğuz hattı modernizasyon ve otomasyonları ve Türkmenbaşı–Aşkabad hızlı tren hattı çalışmaları, tüm hızıyla şirket tarafından sürdürülmektedir. Bu çalışmaların da tamamlanması ile ulaşım ağları üzerindeki güvenliğin ve bir hattaki potansiyelin arttırılması planlanmaktadır. Şirket ayrıca şehir içerisinde 600 km’lik yolun modernizasyonunu ve yeni yolların yapımını gerçekleştirmekte ve bu yolları yüksek teknolojili yüz tanıma ve plaka okuma sistemleriyle desteklenmiş yüksek çözünürlüğe sahip kameralarla, haber panoları ve radar sistemleriyle donatmaktadır. Böylece şehir içerisinde daha güvenlikli ve daha verimli bir trafik kontrolü ile daha verimli bir enerji yönetimi ve daha düşük bir karbon salınımı hedeflenmektedir.”