Dünyadaki en değerli olgunun bilgi ve teknoloji olduğu günümüzde, Türkiye olarak önemli ilerlemeler kaydediyoruz. İlerleme kaydettiğimiz alanlardan biri de, insansız hava araçları (İHA) teknolojisi. Her ne kadar eksiklerimiz olsa ve rakiplerimizin gerisinde olsak da “İnsansız Hava Araçları” sektöründe büyük ölçüde dışa bağımlı olmaktan kurtulmuş bulunuyoruz. Anıtkabir’in bayrak iplerini yerli imkanlarla üretebiliyor olmamıza sevindiğimiz günlerden bugüne katettiğimiz mesafe, hepimiz için gurur verici. Ama daha katedecek çok yolumuz ve çıkacak çok zirvemiz olduğunu da unutmamamız gerek.
Aşağıda 2000’li yıllarda İHA üretmeye başlayan ülkemiz ile İHA üretmeye 1980’lerde başlayan komşumuz İran’ın kat ettiği mesafeleri sizlere aktarmak istiyorum
TÜRKİYE’NİN İHA’LARI;
ANKA İHA: 24 Aralık 2004 tarihinde Savunma Sanayisi Müsteşarlığı (SSM) ile Türk Havacılık ve Uzay Sanayisi (TUSAŞ) arasında Türk İnsansız Hava Aracı (TİHA) programıyla yapımına başlanılmıştır. 16 Temmuz 2010 tarihinde basına ve halkımıza tanıtımı yapılmıştır. 30 Aralık 2010 tarihinde ilk uçuşunu yapmış, 14 dakika havada kalmıştır. Anka, 22 Ekim 2011 tarihindeki 5. uçuşunda 2 saat 15 dakika uçmuş, 10 bin feet irtifaya çıkmış ve başarılı bir şekilde piste inmiştir. 6. test uçuşu 22 Kasım 2011 tarihinde yapılmıştır ve 6 saat havada kalmıştır. 18 bin feet yani 6 bin metre irtifaya çıkmıştır. 2013 yılında seri üretime geçmesi planlanmıştır. Silahlı olarak geliştirilme süreci tamamlandıktan sonra, 2018 yılında silahlı Anka’yı da ülkemiz semalarında görmemiz hedeflenmektedir.
BAYRAKTAR Taktik İHA: Bayraktar 2007 yılında Savunma Sanayi Müsteşarlığı tarafından rekabet usulüne dayalı olarak (herhangi bir Ar-Ge desteği olmaksızın) başlatılan Taktik İnsansız Hava Aracı Sistemi Geliştirme programı kapsamında, Eylül-Ekim 2009 tarihlerinde resmi heyet huzurunda Bayraktar Taktik İHA Sistemi ile hedeflenen tüm performans kriterleri başarıyla tamamlanarak uçuş testleri sergilenmiştir. 14 Haziran 2014 tarihinde tam yüklü olarak gerçekleştirilen uçuş testinde 27,030 feet irtifaya çıkmıştır. 05-06 Ağustos tarihlerinde gerçekleştirilen uçuş testinde tam yüklü olarak 18,000 feet irtifada 4040 km yol kat ederek 24 Saat 34 Dakikalık uçuş gerçekleştirmiştir. Milli hava araçları arasında irtifa ve uçuş süresi açısından Türk Havacılık tarihindeki rekorları elinde tutmaktadır.
GÖZCÜ Mini İHA: Kale-Baykar ortaklığı tarafından yakın menzil gece ve gündüz keşif ve gözlem maksatlı olarak geliştirilip üretilen Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine giren ilk milli ve özgün mini sınıfı insansız hava aracıdır. Sistem ilk olarak 2007 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından operasyonel olarak kullanılmaya başlanmıştır. Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Özel Kuvvetler, Jandarma Komutanlığı, Emniyet Havacılık tarafından aktif olarak kullanılmaktadır. Envanterimizde sayısı net olmamakla birlikte toplam 300+ adet üretildiği bilinmektedir.
VESTEL KARAYEL: Karayel Taktik insansız hava aracı sistemi 6 uçak, 3 yer kontrol istasyonu ve bir fırlatma rampasından oluşuyor. Karayel, 18 bin feet yüksekliğe çıkma, 35 kg faydalı yük taşıma ve minimum 10 saat uçma hedeflerinin hem yükseklik hem faydalı yük ağırlığı hem de uçuş süresi açısından çok üzerinde performans verebilecek şekilde tasarlanıyor. Aynı zamanda havada 20 saat kalma kapasitesine sahip bir insansız hava aracı modeli.
TAI- SİVRİSİNEK: Rotorlu insansız hava aracıdır, üretim aşamasındadır. (İnsansız helikopter)
Bu İHA’lar dışında envanterimizde olan MQ-1 Predator, Heron ve IAI Harpy yerli üretim değildir.
İRAN’IN İHA’LARI;
Ebabil: Ebabil, üç farklı model olarak üretilmiştir. Bunlardan Ebabil 1, 1980 yıllarında geliştirilmeye başlanmıştır ve 40 kg harp başlığı ile donatılmıştır. Taarruz ve intihar İHA’sı olarak adlandırılmaktadır.
Ebabil 2’nin tasarım çalışmalarına 1991 yılında başlanılmıştır. Muharip savaş uçaklarını hedef alacak şekillde üretilmişse de gözetleme ve keşif görevlerinde de kullanılmıştır. Seri üretimine 1992 yılında başlanılmıştır ve dünya kamuoyuna 1999 yılında tanıtılmıştır.
Ebabil 3 ise 2000’li yıllarda geliştirilmeye başlanılmış ve 2006 yılında seri üretime geçmiştir. İlk kez 2008 yılında Sudan semalarında görülmüştür. Sudan dışında Irak ve Suriye’de kullanılan insansız hava aracıdır.
Fotros: 2013 yılında tanıtılmıştır. Hava aracının 25 bin fitte 16 ile 30 saat arasında sürekli uçuş kabiliyetiyle 2 bin kml’ik bir alanda yük taşıyabildiğini, keşif ve istihbarat görevlerinde kullanılabildiği gibi hatta havadan karaya füzelerle donatılması bakımından askeri operasyonlara katılma özelliğine de sahip olduğu bilgisi dışında teknik özellikleri bilinmemektedir. Görüntü olarak İsrail yapımı HERON’a benzerlik göstermektedir.
Hamaset: 2013 Yılında tanıtılan hava aracı yüksek irtifada uzun süre uçabilmektedir. Aynı anda gözetleme, keşif, füze ve roketle de saldırı yapabilecek güçtedir.
Kerrar: Jet motorludur. Taarruz İHA’sıdır. Füzeyle 2014 yılında görücüye çıkmıştır. Diğer edinilen bilgilere göre 4 metre uzunluğunda, saatte 950 km yol alan, 1000 km menzilli, 115 kiloluk iki bomba ya da 225 kiloluk tek bomba taşıma kapasitesine sahip bir muharip insansız hava aracıdır.
Muhacir: Kökeni İran – Irak savaşına kadar dayanan İHA, 1985 yılında geliştirildi. Dünyanın ilk taarruz tipi İHA’larındandır. 1990larda Muhacir 2, Muhacir 2’nin RAAD 85 olarak adlandırılan intihar tipi de mevcuttur. Muhacir 4 Hüdhüd son Muhacir serisi olarak çıkmıştır.
Bunlar dışında İran’ın SAİKA, SARİR, ŞAHİD 129, TALASH VE YASİR isimlerinde insansız hava araçları mevcuttur. Aynı zamanda Black Eagle, Şahin, Oruç 1, Oruç 10 isimli İHA’ları üretmiş ve prototip (ilk örnek) aşamasında bırakmıştır.
.
SASAM Aday Uzmanı
______________________
KAYNAKÇA
1-) http://www.siyahgribeyaz.com/
2-) https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nsans%C4%B1z_hava_arac%C4%B1
3-) https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nsans%C4%B1z_hava_ara%C3%A7lar%C4%B1_listesi
4-) http://kokpit.aero/iran-ebabil-iha-tanitti
5-) https://www.technopat.net/2014/12/30/iran-yeni-insansiz-ucaklari/
6-) http://www.milliyet.com.tr/f-16-larin-vurdugu-iha-suriye-gundem-2060652/
7-) http://mydroneland.com/iha-bilgi-bankasi/genel/tedarik-pazar/296-emniyete-anka-ve-bayraktar-iha-lari-aliniyor