Twitter Facebook Linkedin Youtube

GÖNÜLLÜ FAALİYETLER VE SİVİL TOPLUM

Atilla YAYLA – Yeni?afak

?stanbul Ticaret Üniversitesi’nin bu y?lki mezuniyet töreninde ?stanbul Ticaret Odas? Ba?kan? ?brahim Ça?lar mezunlara nasihatler veren bir konu?ma yapt?. Sözlerinin önemli yerlerinden biri ö?rencilere yapt??? üniversite y?llar?nda sosyal sorumluluk projelerinde yer alma ça?r?s?yd?. Ça?lar, i?verenler olarak, kendilerine i? için müracaat eden kimselerin özgeçmi?lerini incelerken, yap?lan stajlar yan?nda görev al?nan sosyal sorumluluk projelerine de bakt?klar?n?, i? ba?vurular?n? kabul veya ret kararlar?nda bu tür projelerde yer alm?? olman?n etkili oldu?unu söyledi.

Do?rusunu söylemek gerekirse, bugün daha çok sosyal sorumluluk faaliyetleri ad?yla and???m?z, tam aç?l?m?yla kâr amac?na yönelik olmayan faaliyetler, gönüllü aktiviteler veya üçüncü sektör etkinlikleri olarak ifade etti?imiz bu faaliyetler sadece üniversite ö?rencileri de?il tüm bireyler ve bütün toplum aç?s?ndan önemli. Toplumlar bu bak?mdan birbirinden farkl?la??yor. Bir gönüllü faaliyetler endeksi haz?rlasak, baz? toplumlar yukar? s?ralarda yer al?rken, di?erleri geriye dü?er. Bu indekse dayanarak ülkeler hakk?nda çe?itli aç?lardan yorumlar yap?labilir.

Toplumsal hayattaki faaliyetler üç alana ayr?labilir. ?lki kâr ve etkinlik k?staslar?na dayanan ve içindekiler taraf?ndan finanse edilen özel sektör faaliyetleridir. ?kincisi, vatanda?lardan toplanan kaynaklarla finanse edilen kamu sektörü faaliyetleridir. Üçüncüsü ise kâr amac?na yönelmeyen gönüllü faaliyetlerdir. Birincisi ve üçüncüsü gönüllülü?e, ikincisi zora dayan?r.

Her toplumda bunlar?n üçü de bulunur. Hiçbir toplum bunlar?n herhangi birinden vazgeçemez. Ancak, baz? toplumlarda kâr amac?na yönelmeyen sivil toplum faaliyetleri çok azd?r.

Gönüllü faaliyetler sivil toplumun direklerindendir. Bireyler, insanlar?n kar??s?na ç?kan her çe?it toplumsal problemin çözümü için, kendi iradeleriyle bir araya gelerek, sivil birlikler olu?turup çal??abilirler. Faaliyetlerini dernek, vak?f gibi ?imdi bildi?imiz veya ilerde ortaya ç?kabilecek formel yap?lar içinde yahut informel olu?umlarda yürütebilirler. Gönüllülü?ün yayg?n oldu?u toplumlarda çok say?da formel ve informel yap?lanma vard?r. ?nsanlar bunlara para, zaman, emek katk?s?nda bulunurlar. Bu sayede problemler mahallî seviyede, en az kaynak kullan?m?yla ve en etkili ?ekilde çözülebilir. Ancak, bunun topluma faydalar? sadece söz konusu toplumsal sorunlar?n hâlledilmesinden ibaret de?ildir. Bu sayede toplumsal doku takviye edilir, dayan??ma kodlar? çe?itlenir ve geli?ir. Kültürel hayat zenginle?ir. Toplumun temeli olan ahlâkî erdemler kuvvetlenir.

Gönüllülü?ün yayg?n oldu?u toplumlar muhtemelen daha küçük devlet talep eden ve devletin yetkilerinin ve kullan?m?na verilen kaynaklar?n artmas?na ku?kuyla bakan bir siyasî kültüre sahiptir. Gönüllülü?ün yayg?n olmad??? toplumlar ise, büyük devlet taleplerini besleyen bir siyasî kültür geli?tirirler. Bu gerçe?in en ba?ar?l? izahlar?ndan birini Alexis de Tocqueville’in ‘Amerika’da Demokrasi’ adl? ölümsüz eserinde buluruz. Tocqueville Amerikan toplumu için mealen ?öyle der: ‘Buras? öyle bir toplumdur ki, bir problem ç?kt??? zaman, o problem ne türden olursa olsun, insanlar gönüllü ?ekilde bir araya gelirler, kaynaklar?n?, bilgilerini, enerjilerini birle?tirip seferber ederek o problemin çözümü için çal???rlar. Benim ülkemdeyse, bir problem ortaya ç?kt??? zaman herkes devlete döner ve ‘devlet nerede?’ diye sorar’.

Tocqueville’in söyledi?i Türkiye için de geçerli midir? Bu soruya ‘ne münasebet!’ diyebilmeyi çok isterdim. Ne yaz?k ki diyemiyorum. Türkiye’de toplumun hemen hemen her kesiminde devleti toplumsal hayat?n oda??na oturtan bir siyasal kültür mevcut. Bizde insanlar devletin her i?e burnunu sokmas?ndan rahats?zl?k duymazlar, sadece, bu burun sokman?n kendi talepleri ve menfaatleri istikametinde olmas?n? talep ederler. Meselâ, baz? insanlar devletin ahlâk polisi rolünü oynamas?n? ister ama bu do?rultudaki icraatlar?nda onlar?n ahlâk kodunu esas almas?n? bekler. Baz?lar? devletin ekonomik hayata müdahalesini talep eder ama onlar?n bildi?i ‘do?ru’ çizgide. Genel olarak toplumda her ?ey devletten beklenir. Okul ve cami yapma, ö?rencilere burs verme gibi alanlarda durum biraz daha iyidir ama meselâ entelektüel faaliyet yürüten kurulu?lar?n kaynak bulmas? deveye hendek atlatmaktan zordur. Liberal Dü?ünce Toplulu?u’ndaki çeyrek asra yakla?an tecrübem bu iddiay? dile getirmek bak?m?ndan beni muhkem bir konuma yerle?tirmekte.

??te bu yüzden bizde derneklerin de derneklere üye olanlar?n da say?s? istikrarl? demokrasilerde oldu?undan çok daha azd?r. Ayn? ?ekilde, ülkenin ilgili hukukî ve idarî mevzuat? da sivil toplum olu?umlar?n?n önünü açmak, i?ini kolayla?t?rmak üzere de?il, önünü kapamak, i?leyi?ini do?rudan veya dolayl? olarak zorla?t?rmak üzere haz?rlanm??t?r. ?lgili politikac?lara ve bürokratlara sorsan?z bunu reddedeceklerdir. Ancak, devletin bu sivil toplum örgütlerinin yasal statüsü hakk?nda düzenleme yapm?? olmas? bile bir bak?ma söyledi?imi do?rulamaya yeterlidir.

?TO Ba?kan? ?brahim Ça?lar çok hakl?. Ö?renciler sosyal sorumluluk projelerine daha fazla kat?lmal?. Üniversiteler de ö?rencileri gönüllü faaliyetlere te?vik etmeli…

Yaz?n?n orijinali için t?klay?n?z

sahipkiran Hakkında

Sahipkıran; 1 Aralık 2012 tarihinde kurulmuş, Ankara merkezli bir Stratejik Araştırmalar Merkezidir. Merkezimiz; a) Türkiye Cumhuriyeti’nin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü savunan; ülkemizin her alanda daha ileri gitmesi ve milletimizin daha müreffeh bir hayata kavuşması için elinden geldiği ölçüde katkı sağlamak isteyen her görüş ve inanıştan insanı bir araya getirmek, b) Ülke sorunları, yerel sorunlar ve yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın sorunlarına yönelik araştırma ve incelemeler yaparak, bu sorunlara çözüm önerileri üretmek, bu önerileri yayınlamak, c) Tespit edilen sorunların çözümüne yönelik ulusal veya uluslararası projeler yürütmek veya yürütülen projelere katılmak, ç) Tespit edilen sorunlar ve çözüm önerilerimize ilişkin seminer ve konferanslar düzenleyerek, vatandaşlarımızı bilinçlendirmek, amacıyla kurulmuştur.

Yorum Ekleyebilirsiniz


%d blogcu bunu beğendi: